مقدمه دستنامه برنامه ریزی راهبردی ....................... سعید داغستانی

برنامه ریزی؛ نگاه دقیق وعمیق ما به آینده و ساختن آن است. یکی از ابزارهای برنامه ریزی، نگاه راهبردی است. برنامه ریزی بر اساس رهیافتهای استراتژیک ما را در مسیر صحیح حرکت قرارمی دهد. حرکتی که بر مبنی داشته ها، منابع، استعدادهای داخلی و خارجی و با در نظر گرفتن تمامی دلمشغولی ها و تهدیدهای داخلی و خارجی یک مقصد گردشگری شکل می گیرد.

 در عین حالی که به برنامه ریزی بسیار معتقدایم بایستی به این نکته اشاره شود که هر نوع نظام مندی بایستی بر مبنای " عملیاتی و اجرایی شدن بهترینها" باشد ودر عین تدوین ضمانت اجرایی داشته باشد در غیر این صورت چشم انداز، ماموریتها، راهبردها و حتی برنامه های تهیه شده به ناگاه بدل از عبارتهای بسیار شیک و زیبا می شوند و عملا مفید به فایده نخواهند بود. بنابراین تدوین راهبردها بدون عمل به آنها و عدم برخورداری از یک خروجی قابل ملاحضه به مانند همان مثال زنبور بی عسل خواهد بود.

در دستنامه پیش رو تلاش شده است که با زبان بسیار ساده و با تهیه و ذکر جداول و مثالهای عینی متعدد دانشجویان و علاقه مندان به برنامه ریزی صنعت بزرگ گردشگری را با چگونگی تهیه برنامه های عملیاتی از بطن راهبردها آشنا ساخته و ایشان را با یکی از گونه های مختلف برنامه ریزی آشنا نماییم. این سبک برنامه ریزی از سطح ملی تا یک کسب و کار کوچک می تواند تعمیم داده شود و در صورتی که مناسب تهیه و تنظیم شود، مثمر ثمر واقع خواهد شد. بطور کلی دستنامه پیش رو قصد توضیح و بست مفاهیم برنامه ریزی را ندارد و بیشتر در پی عملیاتی کردن راهبردها خواهد بود. علاقه مندان به مفاهیم و تئوری های برنامه ریزی را به خواندن کتاب " برنامه ریزی توسعه گردشگری- رویکرد راهبردی" از نویسندگان همین کتاب، انتشارات جهاد دانشگاهی دعوت می نماییم.

 امید است اندک آموخته ها وآموزشهای پیش رو، موجبات و مقدمات سربلندی و اعتلای بخش گردشگری وسرزمین الهی و باستانیمان شود.  

پدافند غير عامل  و كاربردهای آن در گردشگری

سعید داغستانی

خلاصه و چکیده

امروزه با پيشرفت هاي صورت گرفته در فناوري تسليحات و تجهيزات نظامي، مناطق شهري بيشتر در معرض خطر تهاجم قرار گرفته است. از مهم ترين عوامل افزايش دهنده تلفات انساني در حملات نظامي به کشورهای مختلف  جانمایی؛ مکانیابی غيراستاندارد با اصولي همچون مكان گزيني و جانمايي بهينه ساختمان، پراكندگي مناسب بنا، رعايت اصول اختفاء، استتار و فريب، درجه مرمت پذيري بالاي ساختمان و معماري داخلي ساختمان در ارتباط با پدافند غيرعامل است. همین موضوع در خصوص بخش گردشگری نیز عینیت دارد و از پهنه های گردشگری، فراغتی، تفریحی، پارکها و غیر می توان برای این مهم استفاده نمود.

برنامه ریزی؛ نگاه دقیق وعمیق ما به آینده و ساختن آن است. یکی از ابزارهای برنامه ریزی، نگاه راهبردی است. برنامه ریزی بر اساس رهیافتهای استراتژیک ما را در مسیر صحیح حرکت قرارمی دهد. حرکتی که بر مبنی داشته ها، منابع، استعدادهای داخلی و خارجی و با در نظر گرفتن تمامی دلمشغولی ها و تهدیدهای داخلی و خارجی یک مقصد گردشگری شکل می گیرد.

پدافند گردشگری

پدافند در مفهوم كلي، دفع، خنثي كردن و يا كاهش تاثيرات اقدامات آفندي دشمن و ممانعت از دستيابي به اهداف خودي است.

پدافند به دو بخش تقسيم مي‌شود

 1- پدافند 2- پدافند غيرعامل

پدافند عامل: پدافند عامل عبارت از رويارويي و مقابله مستقيم با دشمن و به كارگيري جنگ افزارهاي مناسب و موجود به منظور دفع حمله و خنثي كردن اقدامات آفندي وي مي‌باشد.

پدافند غيرعامل ( Passive Defense ) : به مجموعه اقدام هايي اطلاق مي گردد كه مستلزم بكارگيري جنگ افزار وتسليحات نيست و با اجراي آن مي توان ازتلفات انساني وبروز خسارتهاي مالي درتجهيزات وتاسيسات حياتي ، حساس ومهم نظامي وغيرنظامي جلوگيري كرده ، يا ميزان خسارتها وتلفات ناشي ازحمله ها وبمبارن هاي هوايي وموشكي دشمن را به حداقل رساند .

پدافند غيرعامل گردشگری به معنای کاهش و خنثی سازی اثرات ایزایی و حملات عینی و مجازی دشمن در فضای سرزمینی به واسطه مکان یابی و احداث مناسب واحدهای گردشگری است.

رویکرد ها به مقوله پدافند غیر عامل در گردشگری

با توجه به روند جنگ‌ها و شرايط حال حاضر دنيا( چه از لحاظ تكنولوژيكي و چه از لحاظ سياست‌هاي راهبردي) رويكردهاي زير برطرح پدافند غيرعامل در بخش گردشگری را می توان به اشکال زیر تنظیم نمود:

- به عنوان يك فرض مسلم وقطعي، از لحاظ كمي و كيفي و بررسي سامانه‌هايی که در گردشگری می بایست مستقر شود كه مي‌بايست مورد توجه پدافند غيرعامل قرار‌گيرند نقش مهم و ارزشمندي را در تعيين سرنوشت جنگ بر عهده خواهد داشت و در مواقع ضروری می تواند مسمر ثمر باشد.

- نظر به اهميت در خور توجه و بايسته پدافند غيرعامل و سامانه‌هاي آن، وحدت فرماندهي و هماهنگي در خصوص نحوه و چگونگي اجرا، هدايت و راهبرد عمليات استتاري در سطوح عمودي و افقي نيروهاي مسلح كشور و ساير منابع ملي، لازمه موفقيت در عمليات‌هاي پدافند غيرعامل و كارآمدي مديريت راهبردي اين نوع پدافند مبتني برشيوه‌هاي نوين است .

- بدون شك پيشرفت‌هاي روز افزون در حوزه‌هاي ارتباطات، مخابرات و سيستم‌هاي شناسايي و جمع‌آوري اطلاعات، تغييرات قابل توجهي را در مكانيسم‌ها و سازوكارهاي حاكم بر فعاليت‌ها و چالش‌هاي نظامي و دفاعي بوجود آورده‌است. همچنين شرايط حاضر جهاني بسيار متغيير بوده و روند رو به رشد سيستم‌هاي مزبور بسيار شتاب‌آلود و سريع است.

- در مناطق گردشگری، صدمات جنگي شامل تركيبي از ويرانه هاي كالبدي و اختلال در عملكرد عناصر گردشگری است. انهدام سازه ها و ساختمان ها ، شبكه راهها و دسترسي ها، تأسيسات اساسي مخازن آب ، نيروگاه ها ، خطوط ارتباطي تلفن، برق، آب، گاز و... از آن جمله اين آسيب ها مي باشند. با تلفيق هوشمندانه عناصر طبيعي ، عناصر معماري و اصول پدافند غيرعامل  مي توان اين خطرات و تهديدات را به حداقل ممكن. بنابراين، عدم ، كاهش داد (داعي نژاد، 1385 ؛ 23 )اعمال ملاحظات پدافند غيرعامل در تدوين الگوها، سياستگزاري ها، برنامه ها ريزي ها و طراحي هاي گردشگری و اقامتی، باعث افزايش تلفات انساني در تهديد هاي نظامي خواهد شد.

- از آنجا كه روش‌هاي طراحي، مراقبت و نگهداري، برنامه‌ريزي، ديسيپلين و توسعه ميداني در پدافند غيرعامل نوين با توجه شرايط و نحوه رويارويي و تقابل با دشمن از نظر سياسي و جغرافيايي متفاوت است، تنوع شرايط و راهكارها، انعطاف و پويايي مفهوم فرماندهي وكنترل عمليات پدافند غيرعامل را در پي دارد.

از عناصر و پارامترهايي كه در مدیريت، فرماندهي و كنترل مستقيم و غيرمستقيم پدافند غيرعامل گردشگری مهم و تأثيرگذار هستند مي‌توان موارد زير را برشمرد:

    فرهنگ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری  

    ساختار سازماني و سلسله مراتب 

    سياست‌هاي راهبردي گردشگری و سفر

    نحوه استقرار امكانات موجود رزمي و پشتيباني در واحدهای گردشگری و تفریحی و اقامتی

        سطح دانش و آگاهي فرماندهان بسیج

پدافند در چه بخشهایی از گردشگری می تواند استقرار یابد:

تأسيسات گردشگري واحدهايي هستند كه به قصد ارائه خدمات و انتفاع براي پذيرايي ، اقامت و خدمات مسافرتی به مسافران يا ميهمانان طبق ضوابط و مقررات اين آيين‌نامه به شرح زير تأسيس شده يا مي‌شوند:

1 ـ هتل ، متل و واحدهای خدماتی رفاهی بین راهی

2ـ مهمانپذیر

3ـ مراکز خود پذیرائی شامل هتل آپارتمان ، پانسیون ، زائر سرا و از این قبیل

4ـ مراکز اقامتی جوانان

5 ـ تفرجگاهها ، اردوگاه گردشگري ، محوطه های کمپینگ و کاروانها

6- مراکز سرگرمی و تفریحی (مراکز تعطیلات)

7- دفترهای خدمات مسافرتی و جهانگردی

8- مناطق نمونه گردشگری

9- اقامتگاهها با مالکیت زمانی

لذا در کلیه واحدها و تاسیسات  گردشگری پدافند غیر عامل می تواند و بایستی استقرار یابد.

معیارهای پدافند غیر عامل گردشگری

قبل از تدوين معیارهای پدافند غیر عامل  بايد به پرسشهاي ذيل پاسخ هاي قطعي داد:

• چه خدمات و محصولاتي را ارايه مي دهيم و در آينده چه خدمات و محصولاتي را مي خواهيم ارايه نماييم؟
• مشتريان ما چه کساني، چه سازمانهايي، چه کشورهايي و... خواهند بود ؟
• در چه حوزه و محدوده جغرافيايي خدمات و محصولات ما قابل ارايه هستند؟
• به چه نوع فن آوري و با چه سطحي نياز است؟
• چه مسائل اخلاقي و اجتماعي بر صنعت گردشگري حاکم است؟
• ما نسبت به ساير مقاصد گردشگرپذير چه مزيتهايي داريم؟
• کانالهاي توزيع خدمات و محصولات ما در حال و آينده کدام است؟
• چقدر به مسائل داخلي صنعت گردشگري مانند کارکنان و خدمه توجه مي شود؟
• چه تصويري از صنعت گردشگري ما در جهان پيراموني وجود دارد؟
• اجزاء متشکله گردشگري چقدر به سودآوري و بقا توجه مي نمايند؟

بنابراین بهتر است فم زیر را برای هر طرح گردشگری و اقامتی تکمیل نمود و به عنوان پیوست پدافند از آن دفاع نمود .

مفاد قانونی که می تواند به پدافند غیر عامل گردشگری کمک نماید:

اداره کل منابع طبیعی

1-    ماده 2 قانون اراضی مستحدثات و ساحلی مصوب تیرماه 1354 (ممنوعیت واگذاری بستر رودخانه ، انهار وسواحل )

2-    ماده 2 آیین نامه اجرایی لایحه قانون اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیای اراضی (تامورد 6 موارد ممنوعه )

3-    تبصره 4 ماده 31 قانون حفاظت و بهره برداری 14/3/1354(مناطق چهارگانه )

4-    بند الف ماده 3 قانون حفاطت و بهسازی محیط زیست مصوب 28/3/1353 (مناطق چهارگانه )

5-    ماده 1 قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور

6-     تبصره 1 ذیل ماده 47قانون تنطیم بخشی از مقررات مالی دولت و... (مشروطها)

7-    ماده 2 قانون توزیع عادلانه آب (ممنوعیت واگذاری بستر رودخانه ها )

8-    دستورالعمل 2626/020- 3/2/87 اصلاحی ضوابط واگذاری (مشروطها و محدودیت ها )

9-    دستورالعمل ماده 3 قانون حفاطت و بهره برداری از اراضی

اداره کل راه و ترابری

ممنوعیت ها

1-    ماده 6 و تبصره 1 قانون ایمنی راهها و راه آهن مصوب 1349 و اصلاحیه 1379

ممنوعیت احداث در حریم قانونی راه ها و راه آهن

2-    بند ج ماده 2 آیین نامه تبصره 1 ماده 17 قانون ایمنی راهها و راه آهن

ممنوعیت احداث در نوار تاسیسات زیربنایی ( 30 متر بعد از حریم راه ها )

3-    بند "د" ماده 2 آیین نامه تبصره 1 ماده 17 قانون ایمنی راهها و راه آهن

ممنوعیت احداث تاسیسات خدمات رفاهی بین راهی بصورت منفرد ( تا یکصد متر بعد از حریم راه ها )

4-    بند ب ماده 2 آیین نامه تبصره 1 ماده 17 قانون ایمنی راهها و راه آهن

ممنوعیت احداث در زمینهایی که دارای کاربری کشاورزی می باشند ( تا یکصد متر بعد از حریم راه ها )

5-    بند ب تبصره 2 ماده 3 آیین نامه تبصره 1 ماده 17 قانون ایمنی راهها و راه آهن

ممنوعیت احداث در ضلع خارجی کنارگذرها و کمربندی ها(تا یکصد متر بعد از حریم راه ها )

6-     بند ب تبصره 2 ماده 3 آیین نامه تبصره 1 ماده 17 قانون ایمنی راهها و راه آهن

ممنوعیت احداث در نقاطی که موجب کاهش زاویه دید برای راننده بوجود می آورد

7-    بند ب تبصره 2 ماده 3 آیین نامه تبصره 1 ماده 17 قانون ایمنی راهها و راه آهن

ممنوعیت احداث بین دو باند رفت و برگشت جدا از هم

8-    بند ب تبصره 2 ماده 3 آیین نامه تبصره 1 ماده 17 قانون ایمنی راهها و راه آهن

ممنوعیت احداث در سمت دیگر راههایی که روستا در یک سمت آن قرار دارد (تا یکصد متر بعد از حریم راه ها )

9-    بند الف ماده 2 آیین نامه تبصره 1 ماده 17 قانون ایمنی راهها و راه آهن

ممنوعیت احداث در فاصله 250 متری پلهای بزرگ ، تونلها ، دیوار ضامن ، گالری بهمن گیر ، پاشگاههای پلیس راه ، پارکینگ ، تقاطع های همسطح وغیر همسطح و نظایر آن

10-                        ماده 17 قانون ایمنی راهها و راه آهن

نقاط مشروط

1-    ماده 17 قانون ایمنی راه ها و راه آهن

احداث بنا تا یکصد متری بعد از حریم راهها بدون مجوز اداره کل راه و ترابری

2-    بند 2 تبصره ذیل آیین نامه ماده 2 تبصره یک ماده 17 قانون ایمنی راه ها و راه آهن

احداث طرح های گردشگری در راه ها بایستی با مجوز اداره کل راه و ترابری صورت پذیرد.

3-    بند د ماده 2 آیین نامه تبصره 1 ماده 17

 احداث طرح های گردشگری بایستی در قالب مجتمع های خدمات رفاهی بین راهی صورت پذیرد

4-    تبصره 4 ماده 4 آیین نامه تبصره یک ماده 17

 راه های ورودی و خروجی به تاسیسات گردشگری بایستی مطابق نشریه 161 سازمان مدیریت و برنامه ریزی و با مجوز اداره کل راه و ترابری صورت پذیرد.

5-    دستورالعمل وزارتی بر حسب تبصره یک ماده 17 ( 61/38035 – 2/12/1381 وزارت راه)

 راه های دسترسی به طرح های گردشگری در آزادراه ها بایستی به صورت غیر مسطح طراحی  و با مجوز اداره کل راه و ترابری اجرا گردند.

6-     احداث طرح های گردشگری متناسب با سطح سرویس دهی راه مربوطه باشد.

توضیح اینکه حریم راه های مواصلاتی بشرح ذیل اعلام می گردد :

آزاد راه 120 متر ( از آکس راه به هر طرف 60 متر)

بزرگراه ها و بعضی از آزادراه ها و بعضی از راه های اصلی 76 متر ( از آکس راه به هر طرف 38 متر)

راه اصلی 45 متر ( از آکس راه به هر طرف 5/22 متر)

راه فرعی 35 متر ( از آکس راه به هر طرف 5/17 متر )

راه روستایی 25 متر (از آکس راه به هر طرف 5/12 متر )

و همچنین می توان به مباحث مطرح شده در مقررات ملی ساختمان اشاره نمود.

پیشنهادات

در راستاي نيل به برنامه ريزي صحیح واحدهای گردشگری و اقامتی  با سطح ايمني مناسب بر اساس اصول پدافند غيرعامل پيشنهادهاي زير ارائه مي گردد:

برنامه ريزي جامع گردشگری استان خراسان رضوی براي توسعه کمی و كيفي زیارت

توجه به ايمني سازي  و موضوع فرهنگی تاسیسات و واحدهای گردشگری؛

تهيه و تدوين دستورالعمل هاي پدافند غيرعامل در بخش گردشگری

باتوجه به نياز كشور وسياست هاي جاري مبني برافزايش سرانه فضاهاي  ورزشي،سرمايه گذاري كلان درجهت ساخت و توسعه اماكن ورزشي توسط دولت وبخش خصوصي انجام گرفته، ولي به دليل فقدان يك مرجع مطالعاتي و تخصصي ،اغلب اماكن ورزشي احداث شده ويا دردست احداث فاقد استانداردهاي ورزشي مهندسي هستند.از اين رودرامرآموزش،تمرين و مسابقات كه بخش هاي اصلي فعاليت هاي ورزشي مي باشند، اخلال ايجاد شده وسرمايه گذاري هاي انجام شده فاقد دستاوردهاي بهينه و كيفي است.زيرا صرف توجه به تجربيات گذشته و نا آشنايي دست اندركاران با شاخصهاي استاندارد وايمني نوين وهمچنين دردسترس نبودن اين شاخصها موجب بروزاين نقص گرديده است.گرچه احداث اماكن ورزشي درگذشته فاقد اكثريت نكات مربوط به رعايت استانداردها بوده است،ولي درمقطع كنوني با انتخاب مشاوران صاحب صلاحيت تا حدود زيادي اين موضوعات مورد توجه واجرا قرارمي گيرند. وهم اكنون مشاوران دسته بندي شده،دراجراهاي ورزشي و پيمانكاران ورزشي بادرجه هاي متفاوت و  مورد تائيد مراجع رسمي به فعاليت اشتغال دارند .        

اماكنورزشي

به طور كلي و عام به تمام فضاهائي كه امكان اجراي ورزش ، فعاليتهاي جسماني وحركات ورزشي وتفريحي براي كليه افراد يك جامعه درآنها وجود داشته باشد،مي تواند اماكن ورزشي محسوب گردد ( 1 ) .

اماكن ورزشي داراي تقسيم بندي كلي وانواع از نظرميزان امكانات وتجهيزات و از نظر بهره برداري به شرح زير مي باشد:

الف- تقسيمبنديكلياماكنورزشی

الف – 1 - اماكن طبيعی سرزمينی،مثل كوهها مناطق و سرزمينهای برفگير،درياچه ها و درياها.

الف – 2 - اماكن روباز احداثی،مثل زمين فوتبال،پيست دو وميدانی و استخرهای روباز.

الف – 3 - اماكن سرپوشيده،مثل سالنهاي ورزشي،زورخانه ها واستخرهاي سرپوشيده ( 2 ) .

ب - انواعاماكنورزشي

ب – 1 - مجتمعهايورزشي ( 3 )          Sport Complex[d1] 

مجتمع يا مجموعه ورزشي جامع ترين واژه براي يك مكان ورزشي است كه انواع ورزشهاي ميداني و سالني نظير سواركاري،فوتبال ،دو وميداني،قايقراني،شنا،ورزشهاي رزمي ،ورزشهاي راكتي و.... در آن وجود داشته باشد.

ب– 2 -سالنورزشي [1]       

مكان سرپوشيده اي كه بر اساس ضوابط فني ورزشي براي انجام فعاليتهاي يك يا چند رشته ورزشي احداث شده باشد.اين سالنها براي برگزاري كلاسهاي رزمي، ژيمناستيك، تنيس روي ميز، آمادگي جسماني، واليبال، بسكتبال و... مورد استفاده قرار مي گيرد.

ب- 3 - زمينبازي                    sports ground/Court

رايج ترين مكان ورزشي است كه درشهرها و روستاها وجود دارد. زمين مذكور رو بازو مسطح است وداراي كاربري ورزشي بوده وداراي خط كشي هايي است كه محدوده بازي را مشخص مي كنند.زمين بازي ازضوابط فني لازم براي انجام فعاليت هاي ورزشي مانند تنيس، بسكتبال و هندبال و...... برخوردار است ومورد استفاده قرار ميگيرد.

ب – 4 -  ميدانياصحنهمسابقه                            Arena

محل مشخص شده براي برگزاري مسابقات يك رشته ورزشي كه اندازه هاي آن مطابق قوانين ومقررات آن رشته مي باشد.

ب– 5 - پيستورزشي                                Sport track

به فضايي اطلاق ميشودكه براي انجام مسابقات سرعتي ايجاد شده باشد وشامل مسير مشخصي كه به تناسب رشته هاي ورزشي و بر اساس استانداردهاي فني براي انجام تمرينات و مسابقات احداث مي شود.

ب– 6 - استخرورزشي                         swimming pool

سازه اي است كه به شكل مستطيل كه دردرون زمين ساخته شده وازآب پرمي شود تا براي شنا مورداستفاده قرار گيرد.البته امكان دارد از نظر شكلي مستطيل نباشد ولي مكاني است كه داراي ضوابط فني ورزشي لازم بوده ودرآن امكان فعاليت رشته هاي ورزشي آبي وجود داشته باشد.

ب – 7 -کانونورزشي                              Sport center   

مكانهاي ورزشي كه بر اساس فعاليت،كاربري و ساختما نهاي ورزشي ايجاد شده اند و داراي انواع مختلف مي باشند.

ب– 8 -استاديومورزشي              Stadium/Coliseum

سازه اي بيضي يا دايره اي شكل است و معمولا رو باز كه ويژه بازيها و مسابقاتي مانند فوتبال و دو ميداني مي باشد و رديف هاي پلكاني براي نشستن تماشاگران دراطراف آن ساخته ميشود و زيرجايگاه هم ممكن است مكانهاي سرپوشيده ورزشي تعبيه شود.همچنين امكان دارد مكانهاي روباز براي ورزشهايي نظير تنيس را هم دركنارداشته باشد.در تعريفي ديگر مكاني است مجهز به سكوهاي تماشاچي،سازه ها وامكانات جانبي محصورشده با استانداردها و ضوابط فني لازم براي برگزاري رويدادهاي ورزشي.

ب– 9 - باشگاهورزشي                     SPORT CLUP

به مكاني اتلاق مي شود كه توسط سازمانهاي دولتي و يا بخش خصوصي به منظور اشاعه ورزش به وجود آمده باشد و افراد علاق همند را به عضويت بپذيرد. باشگاه ورزشي هويت و موقعيت اجتماعي دارد و تيم هايي را براي شركت در مسابقات بين باشگاهي در ورزشهاي گوناگون معرفي مي كند.

ب– 10 - زورخانه                                Zurkhaneh

در ايران از قديم، زورخانه مركز فعاليتهاي ورزشي محلات و شهرها بود. درآنجا، ورزشكاران به انجام انواع ورزشها و نرمشهاي باستاني مي پرداختند. زورخانه به مكاني اتلاق مي شود كه درآن،انواع ورزشها ونرمشهاي باستاني بارعايت تمامي سنتها و آداب آن اجرا مي شود.وبه طوركلي به هرمكاني گفته مي شود كه عمليات ورزش زورخانه اي درآن انجام مي گيرد.اين مكان عموما سرپوشيده است ودر وسط آن گود هشت ضلعي قرار دارد ودر اطراف آن براي مرشد،ورزشكاران و تماشاگران محلهايي تعبيه شده است.

ماخذ

ج-  ازنظربهرهبردارياماكنورزشيبهشرحزيرميباشند:

ج – 1 )  مراكز ملي: ( امكانات جهت برگزاري مسابقات ، جايگاه تماشاچي تربيت مربي و...)

ج – 2 ) مراكزورزشي استان:(غالبا چند منظوره براي جمعيت متناسب با استان وبراي استفاده هاي غير ورزشي)

ج – 3 ) مراكزورزشي منطقه ای :(براي فعاليت در چند رشته ورزشي كه غالبا داراي استخر است ومتناسب با جمعيت يك منطقه است) .

ج – 4 ) مراكزورزشي ناحيه اي : (براي جمعيتهاي 25  تا 100 هزار نفر يا شامل شعاع 65 كيلومتري كه فعاليتهاي چندين رشته ورزشي در آن صورت مي پذيرد) .

ج – 5 )  مراكز تفريحي،ورزشی- محلي : براي 2 تا 10 هزار نفر ( دسترسي آسان ، انعطاف پذيري و آمادگي براي استفاده هاي ديگر و چند منظوره بودن از خصوصيات آن مي باشد.)

 ج – 6 ) مراكزمدرسه اي يا چندمنظوره :(براي فعاليت چند رشته ورزشي به صورت همزمان) ( 2 ) .

استاندارد- استاندارد، مدركي است در برگيرنده قواعد ، راهنمايي ها يا ويژگي هايي براي فعاليت ها يا نتايج آنها به منظور استفاده عمومي و مكرر كه از طريق همراهي فراهم و به  وسيله سازمان شناخته شده اي تصويب شده باشد. هدف ازآن دستيابي به ميزان مطلوبي از نظم در يك زمينه خاص است ( 40 ) .

تجهیزات - به کلیه وسایل و لوازمی گفته می شود که برای انجام فعالیت های ورزشی مورد نیاز می باشد.

مقدمه :

زائرین گرامی پس از زیارت بارگاه امام رضا (ع) مکان های زیارتی و سیاحتی مورد نظر خود را انتخاب و به ترتیب اولویت از این مکان ها دیدن بعمل اورده اند .

شهر غذا که توجه اکثر زائرین را به خود جلب نموده است یکی از مکان هایی می باشد که بیشترین مراجعه کننده را در این اواخر داشته و زائرین از غذاهای سنتی و بومی آن بسیار اتقبال نموده اند .

مناطق دیدنی و ییلاقهای اطراف مشهد ، روستاهای اطراف نیز از مکانهای پر بازدید کننده بوده که با توجه به نقش سرمایه گذاری در این مکان ها جذب توریست نیز در آن بسیار بیشتر خواهد شد .

اما پارکهای بازی که چون اکثر زائرین به همراه خانواده بوده این مکان ها نیز بسیار مورد استقبال قرار گرفته و پارکهای بازی نیز با جذب سرمایه گذاری بیشتر می تواند نقش توریستی بیشتری را داشته باشد .

بودن پارکهای آبی بزرگ در سطح کیفی خاورمیانه که در مشهد در دهه اخیر بسیار افزایش داشته از مکانهای پر بازدید کننده توسط زائرین و توریسم بوده که حتی از نقاط بسیار دور ایران برای دیدن این پارکها جذب توریست شده است .

مراکز خرید و سوغات آن که شامل : پوستین‌ دوزی ، ارغوان بافی ، گلیم بافی ، قالی مشهد ، انگشتر و زینت‌آلات فیروزه و عقیق ، زعفران و زرشک ، ادویه هفت قلم ، سفره صلوات و .... نیز از بازارهای پر بازدید کننده توسط زائرین بوده است .

پیست ماشین سواری و موتور و اخیراً شتر مرغ سواری از جاذبه های توریسمی و بازدید زائرین می باشد .

شهرغذا

-  مشهد و خراسان رضوی پس از تهران بزرگترین قطب صنایع غذایی در ایران است.

- خراسان رضوی بزرگترین قطب صنایع غذایی کشور عراق است.

- بزرگترین آزمایشگاه صنایع غذایی خاورمیانه در مشهد واقع است.

- خراسان رضوی بزرگترین تولید کننده زعفران در جهان و بزرگترین قطب فرآوری و بسته بندی و صادرات زعفران در خاورمیانه است.

- خراسان رضوی با ۷۵ درصد تولید کشور بزرگترین قطب تولید رب گوجه فرنگی در کشور است.

- بزرگترین کارخانه تولید کننده نان صنعتی در خاورمیانه و نیز دومین کارخانه بزرگ تولید کننده این محصول در خراسان رضوی واقع شده است.

- برای نخستین بار در ایران در مشهد از برگ زیتون برای تولید چای با خواص درمانی ویژه استفاده شده است.

"هرکاره" نام ظرف سنگی مخصوصی است که از قدیم الایام به منظور پخت غذا در منطقه توس (مشهد) و از کوههای گرانیتی (و سرپانتین) جنوب این منطقه مانند "کوهسنگی" و کوههای "خلج" تراشیده میشده است. طبخ غذا در این ظروف سنگی، طعم آن را بسیار لذیذ و گوارا می نماید. امروزه از "هرکاره" بیشتر برای پخت آبگوشت (دیزی) استفاده میشود که در منوی اغلب رستورانهای سنتی و ایرانی مشهد به نام "دیزی سنگی" موجود بوده و غذایی بسیار لذیذ است. این ظروف سنگی همچنین به عنوان سوغات مشهد در بیشتر فروشگاه های عرضه سوغات و صنایع دستی این شهر (بخصوص فروشگاههای اطراف پارک کوهسنگی) عرضه میشود. سنگتراشی در گذشته یکی از مشاغل عمده در شهر مشهد بوده و راسته ای به نام بازار سنگ تراشها را در بافت قدیم مشهد بخود اختصاص داده بوده است. استفاده از "هرکاره" علاوه بر بهتر شدن طعم و کیفیت غذا، به دلیل جنس خاص سنگ آن، مواد معدنی مفید برای بدن انسان را تامین کرده و نیز به سریع و سالم پخته شدن غذا کمک میکند.

"هرکاره" واژه ای کهن در منطقه توس است، بطوری که حکیم ابوالقاسم فردوسی نیز در شاهنامه بارها از این واژه استفاده کرده است: "به هرکاره چون شیربا پخته شد / زن و مرد زان کار پردخته شد" و یا "بيامد زن از خانه با شوي گفت / که هرکاره و آتش آر از نهفت" و یا "کنون تا بدوشم ازين گاو شير / تو اين کار هرکاره آسان مگير"

گذشته از این در روایت است که حضرت رضا (ع) هنگامی که به کوهی در سناباد (کوهسنگی یا خلج) رسیدند، توقف فرموده و این ظروف سنگی را با دعای خود متبرک فرمودند:

شیخ صدوق از قول اباصلت هروی نقل كرده است كه "فلمّا دخل سناباد استند إلى الجبل ..." كه ترجمه فارسی آن چنین است: هنگامی که حضرت امام رضا علیه السلام به سناباد وارد شدند، به کناره‌ی کوهی نزديك سناباد که از سنگش دیگ و دیگچه‌‌های سنگی درست می‌کنند رسیدیم، امام به تخته سنگي از كوه تکیه زدند و و رو به آسمان فرمودند:

"خداوندا! مردم را از این کوه سود برسان و غذاهايي را كه مردم در دیگ ها و ظرف‌های سنگی این کوه می‌پزند، برکت عطا فرما."

سپس دستور دادند دیگچه‌هایی از همان سنگ برایشان بیاورند و فرمودند: "غذای مرا در هیچ ظرفی نپزید، مگر در همین ظرف‌های سنگی."

بدین لحاظ و به سبب دعای خیر حضرت رضا (ع)، غذاهای طبخ شده در "هرکاره" و من جمله "دیزی سنگی" معروف مشهد را می توان منحصر بفردترین غذای ایرانی دانست که مورد عنایت آن حضرت قرار گرفته است.

غذاهاي سنتي مشهد؛ مطلوب زائران داخلي و خارجي

بیشتر هتل‌داران مشهدي می‌گویند زائران خارجي مشتاق خوردن شیشلیک و آبگوشت مشهدي و بسياري از زائران داخلي هم خواستار صرف شله مشهدي هستند.

به گزارش گروه جامعه شهرآراآنلاین، اين روزها زائراني كه به مشهد مي‌آيند، يكي از بهترين تجربه‌هاي سفر خود را خوردن غذاهاي سنتي مشهد عنوان مي‌كنند. در اين ميان زائران خارجي مشهد به‌خصوص عرب‌زبانان بیشتر سراغ آبگوشت، شيشليك، شله و كباب كوبيده را در این شهر مي‌گيرند.

محبوب‌ترين غذها؛ شيشليك و شله

شيشليك نوعی کباب مرغوب است و نه فقط در ایران، بلکه در روسیه، مغولستان و لهستان هم محبوبیت دارد. شیشلیک اصل از گوشت بره تهیه می‌شود اما با توجه به علائق محلی ممکن است گوشت استفاده شده در آن  متفاوت باشد.

مسافران بسیاری ترجیح می‌دهند برای خوردن شیشلیک به ييلاقات اطراف مشهد بروند اما در شهر مشهد هم رستوران‌های معروفي هست که شیشلیک و چلوماهیچه مرغوبی دارند.

بر اساس تحقيقات ميداني، پس از شیشلیک، معروف‌ترین غذای شهر مشهد شله است. شله خوراکی آماده شده از لوبیاهای سفید، قرمز و چیتی به همراه نخود، بلغور گندم، برنج و گوشت است که پس از چند ساعت قل زدن روی اجاق چیزی شبیه حلیم می‌شود. شله مشهدی را باید نوعی آش دانست. این غذا بیشتر در مراسم مذهبی یا سوگواری در بین مردم توزیع می‌شود. مردم مشهد به‌ندرت این غذا را در خانه می‌پزند.

مقدمه

درقرن گذشته، شاهد تلاش روزافزون بشریت براي ارتقاي سطح علمی خویش درابعاد مختلف بوده ایم. تلاشی گسترده، فراگیر و جهانی براي گسترش آموزش عالی، به عنوان اصلیترین و موثرترین نهادي که می تواند نقش اساسی را در توسعه پایدار کشور ایفا نماید . ارقام، حاکی ازاقبال جوامع بشري به آموزش درتمام سطوح دارد و به موازات آن، کیفیت برتر، مدیریت موثرتر و انطباق آموزش با نیازهاي این جوامع، مورد توجه خاص قرارگرفته اند تا آنجا که ناظران بر جسته اقتصادي جهان، نه مواد اولیه، نه منابع نیروزا(انرژي) و نه سرمایه بلکه " نیروي انسانی آموزش دیده " و" آموزش" را عامل اساسی توسعه دانسته اند.

امروزه در دنیا مراکز علمی به منظور پاسخگویی به نیازهای توسعه تمامی دیوارهای بین دانشگاه و محیطهای فعالیت را بر انداخته اند و به منظور پرورش نیروهای کارآمد، بسترهای همپیوندی بین محیط های علمی و کار را ایجاد نموده اند. تا بدین وسیله بتوانند پاسخگوی نیازهای تمامی بخشهای فعال در کشور باشند. 

آموزش عالی اکنون درهمه جا با چالشهایی در زمینه تساوي فرصتهایی برابر، ارتقاي سطح کیفی آموزش دهندگان، سازگاري با نیازهاي جامعه، بهره وري موسسات ارائه کننده و نحوه مشارکت بخشهاي عمومی و خصوصی در تولید آن، مواجه است.  جامعه امروز بشري به مراتب بیش از گذشته به دانش و به تعبیري "دانش پایه" متکی است به نحوي که آموزش عالی و پژوهش، اجزاي اساسی توسعه سیاسی، فرهنگی، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادي آن شده اند.

این دانش پایه ایجاب می کند که آموزش عالی و پژوهش براي رویارویی با بحرانهاي عمیقی که جامعه بشري در شرایط کنونی با آنها مواجه است، به گونه ای دانشگاه ها را متحول و تجدید بنا کرده و درخدمت نوع انسان قراردهند.  به اعتقاد بسیاري از صاحبنظران، آموزش عالی وارد دوران جدیدي شده "رقابت" و "کیفیت" مشخصه اصلی آن است و کیفیت آموزش عامل کلیدي در"رقابت پنهان" بین کشورها است.  چرا که کیفیت محصولات و خدمات در هر کشور براساس نحوه تفکر وعمل درتصمیم گیري مدیران، معلمان، اقتصادانان، مهندسان و سایر گروههاي تحصیلکرده اجتماع شکل می گیرد.

رسالت اصلی دانشگاه ها پرورش نیروي انسانی، اشاعه علم، ایجاد خلاقیت و ابتکار و نوآوري است. درکشورهایی همچون کشورما انتظار مردم از دانشگاه ها بیشتر است، زیراموسسات و سازمانهاي دیگري وجود ندارد که درقیاس با دانشگاه بتوانند وظایف و مسئولیتهاي دانشگاه را درمفهوم آن به انجام رسانند   دانشگاه درعصرکنونی با شرایط، تحولات، بحرانها وچالشهاي مختلفی همچون تغییرات جمعیتی، کاهش منابع، توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات و ظهور عصر اطلاعات وچالش جهانی شدن و تحولات بازار کار روبرو هستند.  تحقق یافتن اهداف، رسالت و ایفاي نقش موثر آموزش عالی منوط به ایجاد تغییر و هماهنگی در درون دادها، فرآیندها، برون دادهاي نظامات دانشگاهی کشور است. یکی از مهمترین عناصر نظام دانشگاهها رشته هاي تحصیلی و برنامه هاي درسی هستند که نقش تعیین کننده و غیر قابل انکار در راستاي تحقق اهداف و رسالتهاي آموزش عالی از نظر کمی وکیفی ایفا میکنند .رشته هاي تحصیلی و برنامه هاي درسی ابزارعلمی و اجتماعی نیرومندي هستند که ضمن ترسیم چگونگی و حدود انتقال دانش و مهارتها بیانگر فلسفه و هدفهاي تربیتی و یا به عبارتی، سیاستهاي علمی آن موسسه است .از جمله موضوعات مهم در رشته هاي تحصیلی و برنامه درسی می توانند، میزان اهمیت و منطق هاي آن و نحوه نوسازي و تجدید نظر در برنامه هاي درسی و هماهنگ نمودن هدف و محتوا با نیازهاي واقعی و متحول جامعه همراه با آینده نگري باشند.

* ارتباط بین خدمات،دانشگاه و دولت

نیک می دانیم که بخش بزرگی از توسعه اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی و سیاسی کشور در گرو تعاملات پایدار و مستمر بین دانشگاه، خدمات و دولت است. تحولات شگرف حوزه خدمات و کاهش زمان بین مراحل ایجاد دانش و ایده جدید تا تجاری سازی نیاز به پیوند موثر بین دولت، حوزه خدمات و دانشگاه محسوس تر گشته است. امروزه در دنیا مراکز علمی به منظور پاسخگویی به نیازهای توسعه تمامی دیوارهای بین دانشگاه و محیطهای فعالیت را بر انداخته اند و به منظور پرورش نیروهای کارآمد، بسترهای همپیوندی بین محیط های علمی و کار را ایجاد نموده اند. تا بدین وسیله بتوانند پاسخگوی نیازهای تمامی بخشهای فعال در کشور باشند. در همین راستا و در راستای تحقق بخشیدن به این مهم شرکت مادر تخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی با همکاری دانشگاه علم و فرهنگ به ارایه طرحهای نوین در این بخش مبادرت نموده است که در ادامه به تبین این موضوع پرداخته خواهد شد.

نمودار سهم بخشهای مختلف در تولید ناخالص ملی

بنابر اطلاعات نمودار بالا مشاهده می شود که خدمات 51 درصد از تولید ناخالص کشور رابر عهده دارد و جالب اینجاست که در این رابطه دانشگاه مستقل و به روزی در کشور وجود ندارد.

مفاهیم

*دانشگاه: موسسه ای که با هدف ترویج و ارتقای دانش و تربیت نیروی انسانی در زمینه های مختلف علوم و فنون به ارائه آموزش عالی و انجام تحقیقات در سطوح مختلف می پردازد.

* خدمات: هرگونه فعالیت یا مزیت را گویند که از یک طرف به طرف دیگر ارائه می‌شود و لزوماً نامحسوس است و مالکیت چیزی را به دنبال ندارد.

*گردشگری بین المللی: به افرادی اطلاق می گردد که جهت انجام مسافرت به محلی خارج از موطن اصلی خود مسافرت نمایند. این افراد می توانند دلایل و انگیزه های مختلفی برای سفر داشته باشند.

* گردشگری بین المللی دانش محور: به افرادی اطلاق می گردد که به منظور گذراندن دوره های بخصوصی مبادرت به سفر از محل زندگی خود به سرزمینی دیگر می نمایند. این نوع گردشگری در بستر و محیطهای علمی و دانشگاهی انجام می پذیرد.  

شکاف ایجاد شده بین موسسات دانشگاهی و نیازهای عملی جامعه باعث شده است که کشورهای در حال توسعه نه تنها به بازنگری در عقاید قدیمی خود در مورد نقش دانشگاه و موسسات تحقیقاتی بپردازند بلکه باعث شده است به جستجوی راههای متنوع برای ایجاد پیوند موثر بین دولت، حوزه خدمات و دانشگاه باشند. در واقع صنعت وقتی از  تحقیقات دانشگاهی بهره مند خواهد شد که نتایج این تحقیقات وارد جریان کار شود و محقق دانشگاهی با طرز کار سیستم آشنا شود. این امر محقق نخواهد شد مگر آنکه این محیطها خلق گردند و دانشگاه را از تک بعدی رها نموده و به صورت عملی وارد کارزار کاربردی نمود.

*ضرورت نیاز به همکاری میان خدمات و دانشگاه

1- ایجاد روابط نزدیکتر میان علوم و خدمات

2- هماهنگی بهتر بین علوم و حوزه خدمات و پیدایش آنها مبتنی بر علوم و دانش

3-کاهش فاصله زمانی میان دستاوردهای علمی و انتقال این دستاوردها به جهان تولید و تجارت

*اهمیت همکاری میان حوزه خدمات  و دانشگاه در توسعه اقتصادی

نزدیکی میان علم و خدمات نقش بارزی در مکاتب مختلف توسعه جهت رهایی از مساله عقب ماندگی ایفا می کند. یکی از ثمرات ارتباط مناسب میان این سه بخش انتقال مناسب از دانشگاه و مراکز تحقیقا ت دولتی به بخش خدمات می باشد که در نهایت باعث سود آوری عمومی و ارتقا در سطح رقابت منطقه ای و ملی خواهد شد.

علاوه بر این وجود یک ارتباط منطقی میان آموزشهای دانشگاهی و حوزه خدمات به دلیل ماهیت آموزش که فرایندی مستمر و مادام العمر می باشد ضروری است و همکاری میان خدمات و دانشگاه را اجتناب ناپذیر می سازد.

*رابطه خدمات و دانشگاه از چشم انداز سیستم توسعه تکنولوژی

سیستم توسعه یک سیستم اجتماعی – اقتصادی می باشد که مانند هر سیستم دیگری دارای اجزاء خاص ورودی، منابع، فرآیند، خروجی و کنترل می باشد که در شکل زیر مشاهده می کنید.

دانشگاه، خدمات و دولت سه عنصر مهم در این سیستم می باشند. اشکال مختلف سیستم توسعه به 4 الگو تقسیم میشود:1)کار آفرینی 2)ادغام عمودی 3)تعاون خدماتی 4)تنوع نهادی

وب سایت:

http://www.isba.ir/MainPage.aspx?ID=6378&kind=6&bcode=54

گردشگری مظلوم

سعید داغستانی – کارشناس ارشد مدیریت جهانگردی

با بازگشایی و توفیقات حاصل شده در سیاستهای خارجی دولت، امید به رشد و تعالی بخش گردشگری چندین برابر شده است. در سالهای گذشته با تبلیغات بدخواهان در رابطه با کشورمان حضور گردشگران در کشور یا اتفاق نمی افتاد و یا با نگرانی های متعددی صورت می گرفت. جالب اینجاست که اعمال آنها مسبب خیر شد و با تحریک حس کنجکاوی مسافران، کشورمان به مقصد جدید گردشگری تبدیل شد. این موضوع به سرعت در تعداد ورودی گردشگران به کشور نمایان گردید و در گزارش 2015سازمان جهانی جهانگردی، ورود گردشگران کشورمان از 2.9 میلیون نفر در سال 2010 به 4.7 میلیون نفر در سال 2014 افزایش یافته است. البته در امر کسب درآمدهای ارزی از این قِبَل توفیقات زیادی حاصل نکردیم.

در این مقال قصد داریم این موضوع را از نگاه دیگری بررسی کنیم. نگاه به اصطلاح "از درون". با وجود اینکه به توانمندی های بالقوه و نه بالفعل بخش گردشگری اعتقاد راسخی داریم اما ایجاد انتظارات بیش از حد از این بخش و عدم کفایت ارایه خدمات به گردشگران، خود زیان آور خواهد بود و به اصطلاح علمی منجر به "ضد تبلیغ" می گردد. نگاهی کلی به اعتبارات و بودجه سالانه سازمان بزرگ میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نشان می دهد از بوجه 846 هزار میلیارد تومانی سال 94 کشور تنها 571میلیارد تومان به سازمان مذکور تخصیص داده شده است که سهم آن کمتر از 0.06 درصد از کل بودجه کشور است! این در حالی است که اگر مباحث میراثی و صنایع دستی را از آن حذف نماییم به رقم 153 میلیارد تومان خواهیم رسید که سهم گردشگری از بودجه کل کشور تنها و تنها به 0.01 درصد خواهد رسید! که با این ارقام متولیان امر بایستی بار گران توسعه گردشگری، ایجاد زیرساختها، تجهیز مناطق گردشگری، تبلیغات، نظارت و بسیاری دیگر را به مرحله اجرا درآورند. لذا همینجا، کلیت امر نشان از عدم توجه جدی دولتمردان به این مهم را دارد و بدون شک دست دلسوزان در این خصوص بسته خواهد بود و تغییرات بایسته و لازم حادث نخواهد شد.  

 با نگاه به جدول تدوین شده ملاحضه می شود با افزایش بیشتر گردشگران – بخصوص گردشگران بین المللی، توان اقامت درخور، جابجایی بین المللی، جاذبه های مهیا و آماده پذیرایی، زیرساختهای استاندارد و .... را نخواهیم داشت و از طرفی خاطر نشان می سازد در حوزه اقامت و اسکان می بایست استانداردهای جهانی مورد توجه باشد. این نکته جالب توجه است که بیش از نیمی از تختهای کشور در مشهد مقدس واقع شده است و سایر استانهای کشور بغیر از تهران از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند.  

 به دلیل عدم تدوین و تنظیم برنامه ریزی برای سفر، کمبود اعتبارات، توزیع نامناسب سفر و گردشگر در سطح کشور(چه داخلی و چه خارجی)، تکثر نهادها و دستگاه های مربوط به تامین زیرساختها، عدم بهر مندی از متخصصان گردشگری در فعالیتهای تخصصی، بی توجهی به برنامه ریزی برای قشرهای مختلف جامعه و نیازهای ضروری آنها و .... بخش گردشگری به "پدیده معکوس" مبتلا شده است. یعنی خروجی گردشگران(قریب به شش میلیون نفر در سال) از ورودی آن ( 4.7 میلیون نفر در سال) بیشتر است و       به نتیجه هزینه کِردمان در اقصی نقاط جهان از درآمدهایمان پیشی گرفته است.

با همه این اوصاف به نظر می رسد چاره کار در رهاسازی امور از قید و بند دولت و تدوین علمی، انتقال و استقرار مفاهیم جدید در صنعت بزرگ گردشگری و واگذاری کارها به بخش خصوصی است. مفاهیم تجربه شده و موفقی، همچون راه اندازی سازمانهاي پيچيده (مانند شرکت های مادر تخصصی و پيمانكار عمومي بين المللي)، استقرار زنجيره هاي اقتصادي - خدماتی، ایجاد خوشه های بزرگ گردشگری و خدماتی، استقرار لجستيك گسترده، زنجيره هاي توليد و خدمات، استقرار مهندسي خريد و فروش در صنعت گردشگری، ایجاد كارگزاري های بزرگ اقتصادي و... است. مفاهیمی که در بخش خدمات و گردشگری کمتر به آنها توجه شده است. 

منابع :

-        گزارش 2015سازمان جهانی جهانگردی. www.UNWTO.com

-        گزارش سالانه 2014 سازمان جهانی جهانگردی.

-        قانون بودجه کل 1394 کشور.

گردشگري ؛‌حلقه مفقوده توسعه

سعید داغستانی[1]

حوادث پيش آمده در اقتصاد كشور كه همگان با تمام وجود آن را درك مي کنند، مي تواند آرام آرام زمينه هاي بروز و ظهور رويه ها و صنايع جديد به منظور كسب و افزايش درآمد براي كشور و دولت را فرآهم نماید. يكي از محورها و پيش رانهاي توسعه اي كه مي تواند به عنوان موتور محرک توسعه و اشتغال مطرح گردد و  جايگاه مناسبي در برنامه ها و اسناد توسعه ای كشور پيدا نمايد صنعت بزرگ گردشگري است.

گردشگري صنعت عجيبی است چرا که خدمت ارایه می نماید و خدمت در اکثر موارد قابل دیدن و لمس کردن نیست. با توجه به مشکلات اقتصادی جهان، این صنعت به صنعت پول ساز و اشتغال زای نخست جهان بدل شده است. مزايا و منافع بسياري دارد که با برنامه ريزي مي توان معايبش را كم كرد و از مزايايش بهره برد. كاري كه بسياري از همسايگانمان در حال انجام آن هستند.

گزارش سالانه 2012 سازمان جهاني جهانگردي - وابسته به سازمان ملل - ارقام بسيار حيرت انگيزي از ميزان مسافران جابجاشده و گردش مالي در آن دارد. اين گزارش اعلام نموده است كه بخش گردشگري در دنيا بر خلاف اقتصاد جهاني از رشدي برابر 4.6 درصد برخوردار است و مسافران جهان از مرز 938 ميليون نفر گذشته اند و بيش از 1030 ميليارد دلار در سراسر جهان هزينه كرده اند.

از طرفي بسياري از انديشمندان و برنامه ريزان توسعه گردشگري معتقدند بخشي از فرآيند "توليد محصول گردشگر و پيشرفت" از گردشگران داخلي سرچشمه مي گيرد و گردشگران داخلي كم از نوع بين المللي آن ندارد. با نگاهي به آمار ارايه شده سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور، متوجه اين موضوع خواهيم شد كه عوامل مختلفي اكنون دست به دست يكديگر داده اند تا كشور شاهد مسافرت 270 ميليون نفر مسافر و جابجايي در كشور باشد. از اين ميان 60 ميليون مسافر در بهار، 180 ميليون در تابستان و بقيه در ساير فصول به مسافرت مي روند. طبق محاسبات صورت گرفته در سازمان جهاني گردشگري به طور متوسط هر گردشگر خارجي در جنوب آسيا ( ايران در تقسيم بندي هاي جهاني گردشگري جزو كشورهاي جنوب آسيا محسوب مي گردد) 1840 دلار هزينه مي نمايد و هر گردشگر داخلي به طور ميانگين 50 تا 120 هزار تومان هزينه كرد روزانه دارد. نكته آخر اينكه مصطلح است با ورود 10 گردشگر خارجي به صورت دائم، قابليت ايجاد يك شغل در كشور ميزبان فرآهم مي آيد.

گردش مالی بخش گردشگری

تعداد ورود جهانگردان بين المللي به ايران

ماخذ: گزارشات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و گزارشات سالانه سازمان جهاني جهانگردي

نمودار تحولات گردشگري در ايران

با توجه به اينكه بخش گردشگري از جمله صنايع فرابخشي محسوب مي گردد اثر مستقيم و غير مستقيم آن بر حمل و نقل، فعاليتها و جاذبه ها، ارگانهاي دولتي و بخش خصوصي، واحدهاي اقامتي، زيرساختها و كليه اركان كشور مشهود است و به واسطه توسعه فعاليتهاي اين بخش مي توان بسياري از مسايل و مشكلات كشور را حل نمود. نوسازي ناوگان حمل و نقل ( دريايي، هوايي و زميني)، توسعه شهرها و روستاها، ايجاد اشتغال، توسعه واحدهاي اقامتي و تفريحي، ايجاد توسعه زيرساختها( آب، برق، گاز، راه، تلفن و ...) و بسياري ديگر را ممكن مي سازد.

انواع بخشهاي دخیل در تحقق گردشگری

به نظر مي رسد بخش مهمي از زمینه های توسعه مانند گردشگري، سفر و فراغت در معاملات سياسي و چانه زني هاي كسب جايگاه و اعتبارات مالي هنوز جدي گرفته نشده است. اكنون زمان برنامه ريزي منسجم و روشن شدن موتور محرك توسعه گردشگري فرا رسيده است. بايد متوجه اين موضوع باشيم كه كشوري كه ارتباطات اجتماعي و بازدیدکنندگان بسياري دارد غير قابل تحريم است. این بخش به مانند کارخانه ای است آماده که فقط مدیریت می خواهد و مدیر. کارخانه های آن طبیعت، مناطق دیدنی، آثار باستانی، دریا ها و کوه ها، حوادث و رویدادها و... است که آماده و محیا است و نیازی به سرمایه گذاری جهت احداث ندارد.  

گردشگري ؛‌حلقه مفقوده توسعه- مقاله

گردش مالی بخش گردشگری

 https://www.facebook.com/groups/307294362755128/

در کتاب جاذبه های گردشگری ( مفاهیم ، مدیریت و برنامه ریزی )  آمده است که تحلیل سلسله مراتبی این مزیته رادارد:

1.       يک چارچوب منطقي و رسمي براي مسائل ذهني و در نتيجه تسهيل قضاوت صحيح فراهم مي آورد.

کارشناسی ارشد جغرافیا - برنامه ریزی توریسم

 به نقل از  دبير خانه انجمن علمی گردشگری :  

معرفي کتاب شناخت صنعت گردشگري با رويکرد سيستمي
دکتر محمود ضيايي، مژگان تراب احمدي
انتشارات علوم اجتماعي درسال‌هاي اخير متناسب با گسترش نظام علمي گردشگري در مؤسسات آموزش عالي کشور، کتابهاي منتشر شده در زمينه آشنايي با سيستم گردشگري رشد چشمگيري داشته است. کتاب حاضر نيز در زمره‌ي اين کتاب ها قرار مي‌گيرد. اما دو مشخصه آن را از کتابهاي مشابه متمايز مي کند. يکي رعايت اختصار در عين حفظ جامعيت و مفيد بودن؛ براي اين منظور تلاش شده حتي الامکان مباحث کتاب به صورت شماتيکي در قالب اشکال، نمودارها و جداول ارائه گردند. ديگري حاکميت رويکرد سيستمي (نظام گرا)؛ اين مهم در ساختار، ترتيب و توالي مطالب کتاب نمود يافته است. اميد است توجه نويسندگان به اين نکات به تسهيل و تسريع فرايند يادگيري و درک مطالب گسترده و پيچيده گردشگري توسط دانشجويان و ساير خوانندگان کتاب کمک نمايد.

     مرکز پخش: تهران خ انقلاب ، بين 12فروردين و ارديبهشت کتابفروشي آگاه66467323

 معاونت آموزش سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نظر دارد کنفرانس " نقش ارتقاء صنعت گردشگری در اشتغالزایی و حفظ سرمایه های ملی" را در تاریخ 7و8 دی ماه سال جاری در محل مرکز همایش های بین المللی صدا و سیما برگزار نماید. این کنفرانس با حمایت و حضور اساتید بنام داخلی و بین المللی برگزار خواهد شد. بدین وسیله از جنابعالی دعوت می­شود در این کنفرانس شرکت فرمائید. در صورت تمایل به ثبت نام و یا کسب اطلاعات بیشتر، پس از مطالعه فایل های پیوست و انتخاب نوع حضور خود در کنفرانس(VIP  یا عادی) و آگاهی از مزایای آن، با کارشناس اجرائی دبیرخانه کنفرانس، آقای محمد مهدی فرهانی زاد ( 559 57 51 0912 ) تماس بگیرید. قابل ذکر است اعضای محترم انجمن علمی گردشگری ایران از تخفیف 15% برای شرکت در این کنفرانس برخوردار خواهند بود.امکان حضور در کتاب ویژه همایش و اجاره فضا جهت غرفه زدن نیز وجود دارد که تعرفه های آن به پیوست ارسال می گردد.   

آنچه در این کنفرانس خواهید آموخت :

                 خواهشمند است با توجه به محدودیت ظرفیت سالن برگزاری نسبت به تکمیل و ارسال فرم ثبت نام اقدام فرمایید.                                                          

  اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین - اسفند 1391

 توسعه‌پايدار و توسعه گردشگري

 بايد دانست كه برنامه‌ريزي توسعه منطقه‌اي با اتكاء به اصول كلي توسعه ‌پايدار، ارتقاء كيفيت زيست جامعه انساني را با تأكيد بر حفظ محيط‌زيست و توازن‌هاي اكولوژيك (بوم شناسانه) مدنظر دارد. جهت‌گيري‌هاي مرتبط با اين اصول بر مبناي توسعه درون‌زا، اتكا به قابليت دروني و مزيت‌هاي منطقه‌اي، بهره‌وري بهينه از منابع طبيعي و انساني و نيز توجه ويژه به ابعاد مختلف زيست محيطي و پايداري در سيستم‌ها است.

 مقدمه

مدیریت جهانگردی، مدیریت جهانگردی،مدیریت جهانگردی، مدیریت جهنگردی

فراخوان مقاله دومین همایش جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان

منبع: دبیرخانه انجمن علمی گردشگری

اولين همايش ملي فضاهاي عمومي شهري پايدار- چالش ها و فرصت ها

Sustainable Urban Public Spaces Conference

http://www.sups.art.ac.ir/fa/
مهلت ارسال چکيده مقالات تا تاريخ 15 آبان ماه 1391 تمديد شد.
معرفي همايش :
فضاهاي عمومي درشهرها، فضاهايي انسان ساخت و چندعملكردي هستند که فعاليت هاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي را در بر مي گيرند. اهميت فضاهاي عمومي به طورگسترده، عمدتاً ازطريق چشم اندازهاي بهبودكيفيت زندگي، محيط زيست پايدار، زندگي جمعي راحت، تقويت سيماي شهر و سرزندگي شهري ادراك مي گردد. از سوي ديگر در چند دهه اخير، توجه به فضاهاي عمومي شهري در برنامه هاي توسعه شهري از اهميت خاصي برخوردار شده است که دليل اين امر ناشي از تاثير اين فضاها در تقويت وجهه فرهنگي و اجتماعي شهرها و در نتيجه توليد سرمايه هاي اجتماعي است.
هدف از برگزاري اين همايش، پرداختن به ابعاد شهرسازي فضاهاي عمومي شهري پايدار و مبتني بر تحليل فرصت ها و چالش ها در شرايط کنوني کشور و تجربه هاي داخلي است. در اين ارتباط و به منظور ارتقاء دانش شهرسازي و آشنايي بيشتر متخصصان با مسائل جديد شهرسازي و مشارکت و همفکري اساتيد دانشگاهها و مراکز پژوهشي داخلي و نيز ارتباط با مراکز حرفه اي، نهادها و سازمان هاي دست اندرکار مسايل شهري، دراين همايش از مقالات جديد حاصل از پژوهش هاي بديع، عميق و اثربخش در حوزه هاي مباني نظري، روش ها و تجارب استقبال مي شود.
: محورهاي همايش
- ابعاد کالبدي - فضايی
( مقياس، دسترسي، هنر و زيبايي، فضاهاي خلاق، کاربري زمين، تنوع فعاليت ها، زيرساخت ها و ... )
- ويژگي هاي ادراکي - رفتاري :
( حس مکان، ادراک محيط، هويت و ارزش هاي تاريخي، خاطره ذهني ، الگوهاي رفتاري و ...)
- ابعاد اکولوژيک :
( اقليم، فرم ها و فرايند هاي طبيعي، کيفيت محيط، ايمني، مخاطرات طبيعي، تاب آوري و ... )
- ارزش هاي اجتماعي و فرهنگي :
( امنيت اجتماعي، گروههاي اجتماعي، حيات مدني، مشارکت اجتماعي، مراسم آييني و ... )
- ويژگي هاي اقتصادي :
( ارزشگذاري فضا، گردشگري شهري، اقتصاد ماليه، مالکيت هاي خصوصي و عمومي و ... )
- مديريت و اجرا :
( مدل ها و روش ها، ابزارها، فناوري هاي نوين، مديريت بحران و ... ).

به مناسبت روز جهانی و هفته گردشگری انجمن علمی گردشگری با مشارکت دانشگاه علم و فرهنگ دومين مدرسه پاييزي گردشگري را افتتاح می کند.از برنامه های این دوره می توان به افتتاح نخستین دانشکده علوم گردشگری، افتتاح نخستین مدرسه کارآموزی گردشگری، بازدید از باغ گیاه شناسی(کرج) و بازدید از برج میلاد اشاره نمود.افتتاحیه: 8 مهرماه 1391زمان دوره: 8-12 مهرماهزمان ثبت نام: تا تاریخ 7 مهرماهمحور کارگاههای آموزش تخصصی دومین مدرسه پاییزی گردشگری:
        - بازاریابی در محدودیت ها
        - سیاستگزاری و برنامه ریزی در گردشگری
        - بازارهای هدف گردشگری ایران (مطالعه موردی چین)
        - مسائل گردشگری ایران
هزینه ثبت نام:
- 500.000 ریال شرکت در کارگاههای تخصصی - 100.000 ريال هزینه شرکت در بازید برج میلاد یا باغ گیاه شناسی
        - لطفاً مبالغ فوق را به شماره حساب 7279422165 بانک ملت شعبه تیراژه بنام دانشگاه علم و فرهنگ واریز نمائید
نکات:  - 50% تخفیف برای دانشجویان گردشگری و اعضای محترم انجمن علمی گردشگریبرای کسب اطلاعات بیشتر به فایل ضمیمه و وبگاه دانشگاه علم و فرهنگ مراجعه نمایید: ( http://www.usc.ac.ir/gardesh.aspx) 

عکاسی از ارتفاع به عنوان مثال از روی هلی کوپتر ، برج بلند ، قله یک کوه بلند ، بالن ، هواپیما و هر چیزی که از بالا نمایی از پایین را نشان دهد، برای بیننده عکس بسیار جذاب و دیدنی است، چرا که ما اکثراً مکانها را از دید معمولی خود و در زاویه های خاص و کوچکی می بینیم و برایمان جالب است بدانیم از بالا و به طور کامل به چه شکلی هستند، عکسهای زیر نمای از بالا چند مکان را به زیبایی نمایش میدهند (Aerial View Photography)

 شاخصهاي رقابت پذيري در صنعت گردشگري

• تشديد رقابت

مقدمه

 راهکارهاي علمي جذب زائران به مشهد مقدس

2- اهميت و ضرورتزائر از بعد اقتصادي

   مدل مفهومي برنامه ريزي بازاريابي گردشگري- ترجمه از : سعید داغستانی

 کاتلر پيشنهاد مي کند که برنامه ريزي رسمي بازاريابي چندين مزيت همانند تفکر نظام مند هرچه بيشتر و هماهنگي بهتر ميان تلاش هاي شرکت که منجر به بهبود فروش و سود مي شود، را به همراه دارد. علاوه براين، بنابر آنچه که وهاب بنا گذاشته است، تدوين برنامه هاي گردشگري در سطوح مختلف، امري ضروري به شمار مي رود، بخصوص زماني که بخش گردشگري اولويت بالاتري در راه هاي توسعه کشور داشته باشد، به عنوان مثال همانند نمونه گریس و باربادوس. براي يک سازمان ملي گردشگري راه دستيابي به اهداف آن سازمان و رسيدن به شرايط مناسب در محيطي که به سرعت در حال تغيير است، فرايند برنامه ريزي بازاريابي گردشگري که به خوبي هماهنگ شده باشد به منظور بقا و کاميابي در صنعت گردشگري امري حياتي است.

 «گردشگري صنعتي»

 دستيابي به سند چشم انداز جمهوري اسلامي ايران در افق 1404

 تعيين بازارهاي هدف توريسم بين المللي با استفاده از تکنيک جذابيت بازار/ موقعيت رقابتي

 واژگان کليدي: بازارهاي هدف، توريسم بين المللي، تکنيک جذابيت بازار/موقعيت رقابتي
مقدمه

  الزامات دستيابي به اهداف سند چشم انداز كشور با تاكيد بر مفاهيم ........

سعيد داغستاني

 پيتر دراكر در كتاب خود تحت عنوان جامعه پسا سرمايه داري عنوان مي كند كه مهمترين منابع اقتصادي، ديگر سرمايه يا منابع طبيعي و نيروي كار نيستند؛ اين منبع اقتصادي بنيادي دانش است و خواهد بود(رادينگ، 1383). شکل گیری جامعه پسا سرمایه داری، پيدايش عصر اطلاعات و حاکميت اقتصاد دانش محور، ظهور ديدگاه های پست مدرنيستی در عرصه کسب و کار و تشديد محيط رقابتی در اثر ظهور انقلاب فن آوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) از يکسو و حاکم شدن رويکرد توسعه پایدار و ديدگاه بلند مدت در فرآیندهای توسعه، ضرورت تدوین برنامه های استراتژیک و اسناد چشم انداز را برای تمامی کشورهایی که در این عصر در پی کسب موفقیت در صحنه جهانی هستند، را متذکر می سازد.

ادامه دارد.....  

 چکيده

• گردشگري مدرن يک فعاليت و گونه نسبتا جديد در بسياري از کشورها مي باشد و بعضي از دولت ها و بخش خصوصي تجربه کم يا اندکي در توسعه مناسب گردشگري دارند. يک ديدگاه توسعه و برنامه گردشگري بلند مدت و استراتژيک مي تواند اصول راهنماي توسعه اين نواحي را فراهم نمايد.
• گردشگري يک فعاليت پيچيده، چند بخشي و تلفيقي مي باشد که مشتمل بر ساير بخش ها نظير کشاورزي، ماهيگيري، بخش توليد، جاذبه ها، مکان هاي تفريحي و فراغتي،تسهيلات و خدمات گوناگون، حمل و نقل و ساير بخش ها مي باشد. برنامه ريزي بلند مدت و هماهنگي در تمامي اجزاي توسعه براي اطمينان يافتن از توسعه منسجم تمامي اين عناصر بمنظور ارائه خدمات به گردشگران و جامعه  ضروري مي باشد.
• اساسا گردشگري فروش محصولي تحت عنوان تجربه مي باشد که در آن بازديد کنندگان از تسهيلات و خدمات معيني استفاده مي نمايند. بايد از طريق فرآيند برنامه ريزي با ديدگاه استراتژيک بين نيازهاي بازار گردشگري و محصولات طوري انطباق برقرار کرد که در عين پاسخگويي به تقاضاي بازار هيچ گونه زياني در حصول به اهداف اجتماعي- فرهنگي و زيست محيطي وارد نگردد.
• گردشگري منافع اقتصادي مستقيم و غير مستقيمي ايجاد مي نمايد که مي توان آنها را با برنامه ريزي منسجم و دقيق بهينه نمود. بدون برنامه ريزي همه جانبه و داشتن چشم انداز واحد نه تنها ممکن است اين منافع بطور کامل محقق نشود، بلکه مشکلات اقتصادي نيز پديدار گردند.
• امروزه توسعه کليه انواع گردشگري بويژه گردشگري پايدار قابل توجيه مي باشد، اما به نظر مي رسد برنامه ريزي استراتژيک نوع مناسبي به منظور توسعه گردشگري مي باشد و مي تواند موجب اطمينان يافتن از اين موضوع شود که منابع طبيعي و فرهنگي گردشگري به درستي حفظ شده و در فرآيند توسعه نابود و تخريب نمي شوند.(Inskeep,E,1991,16-17)

ادامه دارد...........

مديريت جهانگردي، مديريت جهانگردي، مديريت جهانگردي، مديريت گردشگري، كارشناسي ارشد مديريت جهانگردي

 شرکت هاي مادر تخصصي( هلدينگ)گردشگري منطقه اي

  مقدمه

شرکت مادر تخصصي در گردشگري به شرکتهايي با هدف اعمال کنترل و مديريت اجزاء تشکيل دهنده صنعت گردشگري در غالب يک يا چند شرکت تابعه گفته مي شود. بايد توجه داشت که شرکت مادر تخصصي نوعا به شکل سهامي اداره مي گردد، مشخص است که شرکت هلدينگ، مستقيما محصول( کالا يا خدمت )عرضه نمي کند و دارايي هاي شرکت هلدينگ سهام شرکتهاي تابعه است. در حقيقت شرکت هلدينگ ستاد فرماندهي شرکتهاي تابعه است. بنابراين بايد داراي بينشي وسيع از کسب و کار شرکتهاي تابعه باشد تا بتواند شرکتهاي تحت فرمان خود را در مسير ارزش آفريني و هم افزايي به طور کارآمد هدايت و رهبري کند. ادامه دارد...................

چشـمه های باداب سـورت، در آستـانه تخریـب !

در سال ۱۳۸۷، کوه دماوند، چشمه‌های باداب سورت و سرو ابرکوه به عنوان سه اثر طبيعی ايران به ‌وسیلهٔ سازمان میراث فرهنگی ثبت شدند که اينک دوّمين اثر طبيعی ملی ايران یعنی "چشمه‌های باداب سورت" به دليل بی مهری مردم و بی توجهی مسئولان در آستانه تخريب قرار گرفته است.

چشمه‌های زيبای باداب سورت که در استان مازندران، شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، دهستان پشتکوه، روستای ارست واقع است، به لحاظ شکل، طبيعت و نوع آب معدنی به عنوان دومين چشمه آب شور جهان بعد از پامو کاله ترکیه به شمار می رود و با همين عنوان ثبت جهانی شده است. اين در حاليست که پامو کاله ترکيه اکنون در بهترين شرايط زيست محيطی قرار دارد اما چشمه‌های باداب سورت روزهای نابودی را پيش رو دارد.

 لطفا تا باز شدن كامل عكسها شكیبا باشید
در صورتی که هر یک از عکسها باز نشد بر روی آن راست کلیک کرده و گزینه Show Picture و یا Reload Image را انتخاب كنید


































































آب ترش خوراکی موجود در چشمه باداب سورت شهرستان ساری

خلاصه اي از راهبردهاي توسعه گردشگري كشور