توسعه‌پايدار و توسعه گردشگري

 بايد دانست كه برنامه‌ريزي توسعه منطقه‌اي با اتكاء به اصول كلي توسعه ‌پايدار، ارتقاء كيفيت زيست جامعه انساني را با تأكيد بر حفظ محيط‌زيست و توازن‌هاي اكولوژيك (بوم شناسانه) مدنظر دارد. جهت‌گيري‌هاي مرتبط با اين اصول بر مبناي توسعه درون‌زا، اتكا به قابليت دروني و مزيت‌هاي منطقه‌اي، بهره‌وري بهينه از منابع طبيعي و انساني و نيز توجه ويژه به ابعاد مختلف زيست محيطي و پايداري در سيستم‌ها است.

در راستاي حفاظت و بهره‌برداري از منابع محيطي و بر اساس اصول توسعه‌پايدار، هدايت توسعه مراكز و محورهاي گردشگاهي، توسعه گردشگري (توريسم) و گردشگري طبيعي (اكوتوريسم) از وظايف اصلي توسعه گردشگري قلمداد مي‌شود. در نمودار زير اصول توسعة پايدار گردشگري به‌طور خلاصه معرفي شده است.
 
                       اصول توسعه پايدار گردشگري
  «به درستي از ميان همة عواملي كه ممكن است در طول دهه‌هاي آينده نحوه بهره‌برداري از زمين را تحت‌تأثير قرار دهد، سر رسيدن تمدن فراغت و سرگرمي‌ها مسلماً بيشترين نقش را خواهد داشت. بي‌ترديد جهانگردي و گردشگري، به صورت پررونق‌ترين صنعت جهان درخواهد آمد و مناطقي را كه براي اين كار آماده باشند بيش از پيش آباد و ثروتمند خواهد كرد.
در اين ميان از مهمترين وظايف برنامه‎ريزي منطقه‎اي، ترغيب مشاركت در حفظ چشم‌اندازهاي طبيعي منطقه و تجهيز گستره‌هاي توريستي به وسايل رفاهي و خدماتي لازم، قلمداد مي‌شود. ضمن اينكه بايد توجه داشت كه سهيم كردن مردم در قطب‌هاي توريستي در ايجاد واحدهاي خدمات توريستي و برگشت درآمد حاصل از آن به آنان اصل مهمي است كه همواره بايد تمهيدات مناسب و در خور آن را انديشيد
يكي از اصلي‌ترين رويكردهاي توسعه پايدار توجه به گردشگري و ابعاد مختلف آن از نظر كمك به پايداري اقتصادي- اجتماعي و نيز پايداري فرهنگي است. اين رويكرد در سندهاي بين‌المللي در جهت معرفي و شناسايي ميراث فرهنگي- تاريخي- طبيعي ملل مختلف و ترغيب گردشگران و رونق صنعت گردشگري در جهان بازتاب يافته است. در همين راستا دستور كار 21 در جهت تقويت ديدگاهها، ارزش‎ها و اقدامات سازگار با توسعه‌پايدار و گردشگري، اين‎چنين گفته است:
كشورها بايستي به نحو مقتضي فعاليت‎هاي توريستي و تفريحي سالم از لحاظ زيست‌محيطي را تقويت كنند. اين فعاليت‎ها بر اساس بيانيه توريسم هوگ(1998) و برنامه‌هاي جاري سازمان جهاني جهانگردي و برنامه زيست‌محيطي سازمان مللخواهد بود كه شامل قابل استفاده كردن موزه‌ها، «مناطق حفظ ميراث فرهنگي»، باغ وحش‌ها، باغ‎هاي گياه‌شناسي، پارك‎هاي ملي و ديگر مناطق حفظ شده مي‌شود
ساير اسناد مهم بين‌المللي درباره جهانگردي و گردشگري به شرح زير است:
 
 
اعلاميه حقوق جهانگردي
                                                                                                                                                                        
 
ماده 1- حق همگاني استراحت و فراغت، محدوديت معقول ساعات كار، مرخصي‌هاي دوره‌اي و آزادي بدون قيد و شرط مسافرت در محدوده قوانين، در سطح جهاني به رسميت شناخته شده است.
ماده 2- با توجه به حقوق ياد شده، دولت‎ها بايد سياستهايي را تدوين و دنبال كنند كه هدف آن توسعة هماهنگ جهانگردي داخلي و خارجي باشد، زيرا فعاليت‎هاي هنگام فراغت به سود كليه كساني است كه در آن سهيم هستند.
ماده 3- دولت‎ها بايد براي تحقق هدف بالا... ، به‎كارگيري روش‎هايي كه همه افراد را به مشاركت در جهانگردي داخلي و بين‌المللي قادر مي‌سازد، تشويق كنند. به‎ويژه از راه تقسيم بهتر ساعات كار و اوقات فراغت، تأسيس يا بهبود سيستم‌هاي مرخصي‌هاي با حقوق سالانه، متناوب كردن تاريخ تعطيلات و توجه خاص به جهانگردي جوانان، سالمندان و معلولان.
 
 
 
 
 
 
 
دولت‎ها بايد در جهت پراكنده و متناوب ساختن تعطيلات و همچنين تدوين سياست‎هاي جديد، براي تشويق سرمايه‌گذاري در تأسيسات جهانگردي ساده و قابل استفاده‌تر تلاش كنند تا ضمن ايجاد گوناگوني و تنوع در انواع تأسيسات، طبقات متوسط و كم درآمد بتوانند از آنها استفاده به عمل آورند.
با توجه به گسترش جهانگردي داخلي در سطح بين‌المللي كه بيشترين تعداد جهانگردان را به خود اختصاص داده است، دولت‎ها بايد تلاش‎هاي خود را در جهت توسعة هماهنگ و مداوم جهانگردي داخلي كشورشان معطوف دارند.
جهانگردي داخلي مي‌تواند در ايجاد آگاهي و تعلق روحي افراد نسبت به كشور خود مؤثر بوده و آنها را براي شناخت دنيايي كه در آن زندگي مي‌كنند آماده سازد.
دولت‎ها بايد اهميت بيشتري براي جهانگردي داخلي قايل شده و توجه بيشتري نسبت به فوايد اجتماعي، آموزشي و فرهنگي آن معطوف كنند.
توسعة جهانگردي داخلي بايد جزء لاينفكي از برنامه توسعة ملي كشورها باشد.
 
 
 

 

 


موضوعات مرتبط: همايش ، ،
برچسب‌ها:

تاريخ : دو شنبه 1 آبان 1391برچسب:توسعه پایدار گردشگری, | 11:10 | نويسنده : سعيد داغستاني |

 مقدمه

فناوري اطلاعاتي يا به عبارتي دقيق تر فناوري اطلاعات و ارتباطات به عنوان يک فناوري غالب در هزاره جديد معرفي شده است. اين فناوري همه جا حاضر، با افزايش فرايند مبادله اطلاعات و کاهش هزينه هاي داد و ستد به عنوان وسيله اي در جهت افزليش بهره وري، کارايي، رقابت انگيزي و رشد در همه حيطه هاي فعاليت بشري مطرح مي باشد.مزاياي بالقوه اين فناوري تنها در صورتي قابل کسب است که اين فناوري در بين تمام بخشهاي مختلف جامعه گسترش پيدا کند. متاسفانه ما در يک جهان با«شکاف ديحيتالي» زندگي مي کنيم که نه تنها مساله اي بين المللي است بلکه در اکثر کشورهاي در حال توسعه مثل هند، به عنوان يک پديده ملي نيز مطرح مي باشد
دنياي امروز را عصر ارتباطات و اطلاعات مي نامند. امروزه قدرت برتر جهاني در دستان توليد کنندگان اطلاعات و سيستم هاي منسجم تهيه، ذخيره و ارائه اطلاعات قرار دارد. براي انسان متمدن قرن بيست و يک فناوري اطلاعات يا IT اصطلاحي آشناست.
در اين راستا يکي از مظاهر تکنولوژي فن آوري اطلاعات و ارتباطات(ICT) است. امروزه ICT يکي از عمده ترين معيارهاي توسعه محسوب مي گردد. در حال حاضر ICT آنچنان بر جنبه هاي مختلف زندگي سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي افراد و اجتماعات تاثير گذاشته است که نمي توان از آن غفلت نمود. در اين راستا روستاها نيز از توسعه ICTتاثير پذيرفته اند. ICTباعث جريان کارآمد اطلاعات، کالا، مردم و سرمايه ها در فراسوي مرزهاي محلي، منطقهاي، و ملي مي شود. بدون شک بررسي بسياري از تحولات روستاهاي امروز و برنامه ريزي براي آينده آنها بدون توجه به نقش و اهميت توسعه فن آوري اطلاعات و ارتباطات غير قابل تصور است. به همين دليل امروزه تدوين و تنظيم سياست ها و استراژي هاي توسعهICT به يک مسئله مهم براي بسياري از کشورها به ويژه کشورهاي جهان سوم تبديل گريده است.
در دهه اخير مراکز اينترنت روستايي و آشنايي روستاييان با اينترنت مورد توجه مديريت روستاها قرار گرفته است، به طوري که توسعه اين مراکز از جمله فعاليت هاي اصلي مديريت روستايي محسوب مي شود. اين نهادها در برنامه توسعه پيشنهادي خود به کشورها، دسترسي به اينترنت را هم رديف دسترسي به امکانات رفاهي مانند دسترسي به آب آشاميدني مناسب و برق قرار دادهاند. در برنامه هاي توسعه و فقرزدايي سازمان ملل و بانک جهاني نيز از تکنولوژي اطلاعات به عنوان يکي از محورهاي اصلي در قرن بيست و يکم ياد مي شود. آنچه مسلم است اين است که که بطور کلي فنآوري اطلاعات و ارتباطات فرصتهاي متنوعي براي مديريت روستايي کشورهاي در حال توسعه و در عرصه هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و . . . فراهم کرده است.
 بيان مساله
بسياري از صاحبنظران عصر اخير را عصر تغيير، عصر اطلاعات و به تبع آن عصر فناوري اطلاعات ناميده‌اند نقش و کارکردهاي فناوري ارتباطات و اطلاعات به عنوان محور بسياري از تحولات جهاني امري انکار ناپذير است.  فناوري اطلاعات به عنوان يکي از مهمترين ابزارها و بسترهاي توسعه همه جانبه زمينه هاي لازم را براي اداره و مديريت اطلاعات از طريق توليد، پردازش، توزيع و مبادله اطلاعات فراهم مي آورد بطوريکه انديشمندان و متفکران از اين عصر با عناوين مختلف ياد مي نمايند:جامعه شبکه اي ، اقتصاد ديجيتالي ، جامعه اطلاعاتي ،جامعه دانايي محور و . . . 
لذا علي رغم وجود تنوع اسمي براي اين دوره از زندگاني بشر ، پايه واساس تمام اين نام ها واسامي ، دانش و فناوري اطلاعات مي باشد در نتيجه با توجه به گستره وسيع فناوري اطلاعات در جنبه هاي مختلف زندگي بشري و اضافه شدن e (به معناي الکترونيکي شدن فعاليت ها) به ابتداي بسياري از مفاهيم واصطلاحات نشان از نفوذ روز افزون و تاثير گذاري فزاينده فناوري اطلاعات بر زندگي روزمره مي باشد.
در ابتداي ورود اينترنت براي کاربردهاي عمومي بحث استفاده از آن جهت انتقال داده ها به نقاط دور دست مثل روستاها بود. لذا براي تامين عدالت اجتماعي حق و الويت برخورداري از مزاياي فناورري و اطلاعات روستاييان از شهرها مقدم تر بود در صورتي که اين چنين نشد و نيز افزايش روز افزون فاصله زندگي شهري و زندگي روستايي در حوزه مورد مطالعه و کاربرد فناوري اطلاعات در فعاليتهاي روزمره و پررنگ تر شدن نقش ارتباطات و توليد اطلاعات از طرف ديگر و وجود تركيب جوان جمعيتي دهستان مورد مطالعه و نيروي تحصيل كرده و در حال تحصيل بالاخص در علوم رايانه اي که پتانسيل مناسبي در حوزه تكنيكي و فني فناوري اطلاعات فراهم آورده است، تاکنون مقوله فناوري اطلاعات در اين منطقه جايگاه خود را پيدا ننموده است.
يکي از مهمترين تحولات در جهان آينده بحث توسعه جهان آينده مبتني بر اقتصاد دانش محور است که تا کمتر از يک دهه ديگر فراگير خواهد شد که شکل جديدي از اقتصاد نوين را در جامعه بشري بوجود خواهد آورد از آنجا که جمعيت قابل توجهي در روستاهاي اين شهرستان زندگي مي کنند و بخش بزرگي از اقتصاد شهرستان متکي بر اقتصاد روستايي است لذا با توجه به اقتصاد سنتي روستاهاي اين شهرستان وضعيت اقتصاد روستاهاي اين حوزه چنانچه اينترنت در آينده به کانون جهاني داد وستد تبديل گردد چگونه خواهد شد و آنگاه چه سرنوشتي در انتظارشان خواهد بود که اتصال به اينترنت براي آنان امکان پذير نيست چنين چشم اندازي سبب مي شود كه لزوم حركت سريع و شتابان كشور ما و منطقه مورد مطالعه در عرصه فناوري اطلاعات بخوبي احساس گردد.

موضوعات مرتبط: كتاب و مقاله گردشگري ، ،
برچسب‌ها:

تاريخ : دو شنبه 1 آبان 1391برچسب:فن آوری در روستاهای گردشگری , | 11:8 | نويسنده : سعيد داغستاني |

 

گردشگری شهری- سعيد داغستانی
در حال حاضر براي اولين بار در تاريخ بشــر، نيمي از جمعيت دنيا در شهرهــا زنــدگي مي کنند. همچنين پيش بيني مي‌شود که تاسال 2025 بيش از دو سوم جمعيت جهان ساکن شهرها خواهند بود. در حاليکه توسعه شهري پديده اي جهاني است، بيشترين رشد و توسعه شهري در کشورهاي در حال توسعه مشاهده مي شود به طوري که بيش از 90 درصد شهرنشينان دنيا در اين بخش خواهند بود(پاک، 1383، ص16).
شهر موجودي است زنده و پويا و انسان محور، براي داشتن شهر سالم به برنامه ريزي بلند مدت نياز است. برعهدة مديران و برنامه ريزان شهري است که شهروندان را در رسيدن به خواسته هايشان براي داشتن شهري سالم، زندگي سالم و هواي سالم ياري کنند.
ايدة شهر سالم متناسب با موفقيت و ويژگيهاي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و اقليمي مناطق گوناگون تحقق مي‌يابد؛ گرچه تبادل تجربه ها و انديشه ها در سطح جهاني در اين طرح نقش مهمي ايفا مي کند. اما نمي توان از مدل و الگوي واحد و از شيوه ها و روش هاي يکسان استفاده کرد. هر يک از شهر هاي جهان ويژگيهاي خاص خود را دارند و شهروندان و شهر نيز از نظر ترکيب بندي اجتماعي و اقتصادي و ساختار اجتماعي و فرهنگي و نيز ميزان فعاليتها و توانايي ها و ظرفيت ها از يکديگر متفاوت مي باشند. يکي از محورهاي اجرايي درست ايدة شهر سالم شناخت توانايي ها و ظرفيت هاي گوناگون مردمي و امکانات و نهاد هاي دولتي و غير دولتي هر منطقه و هماهنگ کردن اين ظرفيتها و امکانات در راستاي تحقق اهداف شهر سالم مي باشد.
بسياري از شهرها بويژه در کشورهاي رو به توسعه(جهان سوم) طي دهه هاي اخير با تخريب محيط هاي شهري و افزايش نابرابري هاي بهداشتي، اجتماعي و اقتصادي در مقياس وسيع بين ساکنان خود رو به رو بوده اند. به همين سبب اين شهرها از دهه 1970به بعد با فقر شهري مواجه شده اند. اين امر باعث شده که سطح زندگي و استانداردهاي مربوط به محيط زيست نيز در بسياري از شهرها با مشکل مواجه گردد.
 بررسي نظريه هاي شهرسالم
بعد از انقلاب صنعتي جهان با رشد شتابان شهر نشيني مواجه شد و باعث ظهور شهرهاي ميليوني در سطح جهان گرديد. بيشتر جمعيت اين شهرها روستاييان مهاجر بودندکه در زاغه ها و حاشيه هاي شهر و يا در کنار کارخانه هاي صنعتي اسکان داده مي شدند و باعث بروز مشکلات عديده اي براي شهرها شدند. از اين جمله مشکلات فقر، کمبود مسکن،کمبود خدمات شهري، بهداشتي و درماني و آلودگي هـاي زيست محيطي بود که باعث تخريب محيط زيـــست شهري مي‌شد.
با توجه به مشکلات موجود نظريه هايي در مورد حفظ محيط زيست شهري ارائه شد که باعث ظهور شهرهاي گوناگون در سطح کشورهاي صنعتي و سپس کشورهاي در حال توسعه شده است.

برچسب‌ها:

تاريخ : دو شنبه 1 آبان 1391برچسب:گردشگری شهری, گردشگری شهری,گردشگری شهری, گردشگری شهری, | 11:6 | نويسنده : سعيد داغستاني |

 

مباني نظري گردشگري روستايي- سعید داغستانی
الف ـ تعريف گردشگري روستايي
در زمينه ارائه تعريف يكسان از گردشگري بين متخصصان اين رشته اتفاق نظري وجود ندارد و تعاريف مختلفي در اين زمينه ارائه شده است.
دات١ گردشگري روستايي به اينگونه تعريف مي‌كند «فعاليتي چندوجهي كه در محيطي خارج از شهر صورت مي‌گيرد و به گردشگران ماهيت زندگي روستايي را نشان مي‌دهد.»
آپرمان٢ مي‌گويد : «گردشگري روستايي به فعاليتهاي مزرعه‌اي و غيرمزرعه‌اي گفته مي‌شود كه در جوامع و نواحي روستايي انجام مي‌شود. اما فعاليتهاي تفريحي بيروني مانند پاركها موضوعي و نواحي حيات وحش را شامل نمي‌شود گاهي اوقات گردشگري روستايي زيرمجموعه اكوتوريسم نيز تعريف شده است.
قادري در كتاب اصول توسعه پايدار گردشگري سعي كرده است به تعريف جامعي برسد «كليه فعاليتهاي گردشگري در محيط روستايي با توجه به فرهنگ و بافت روستايي، هنر و صنايع روستايي، آداب و رسوم سنتي كه دربرگيرنده گردشگري كشاورزي، گردشگري سبز، گردشگري مزرعه‌اي، گردشگري غذايي و شكار مي‌باشد.»
در نهايت بايد گفت با توجه به تعاريف ارائه شده هنوز تعريف واحد و جامعي در اين زمينه ارائه نشده است٣.
اقسام گردشگري روستايي
1ـ گردشگري كشاورزي : اين نوع گردشگري اغلب براي توصيف تمامي فعاليتهايي به كار مي‌رود كه در نواحي روستايي انجام مي‌شود و بيشتر به محصولاتي مربوط است كه به طور مستقيم از زمين كشاورزان به دست مي‌آيد.
2ـ گردشگري سبز : با انگيزه دوستداري از محيط زيست است تا گردشگري و منافع اقتصادي انبوه.
3ـ گردشگري غذايي : نوعي ديگر از فعاليتهاي گردشگري است كه در روستاها مورد توجه است. برگزاري جشنواره‌هاي و فستيوالهاي غذايي در محيطهاي روستايي، برگزاري تورهاي غذا جهت آموزش پخت غذاهاي محلي ................ به ايجاد گردشگري غذايي شده است.
4ـ طبيعت‌گردي (اكوتوريسم) : اكوتوريسم با انگيزه استفاده از جاذبه‌ها و توانمنديهاي طبيعي و تمام جاذبه‌هايي كه به نوعي با طبيعت در ارتباط هستند صورت مي‌گيرد.
5ـ گردشگري ماجراجويانه افراد به صورت شخصي يا گروهي خود را درگير فعاليتهاي خطرناك و ماجراجويانه مي‌كنند (شكار حيوانات وحشي).
6ـ گردشگري با انگيزه‌اي خاص : اين نوع گردشگري به دامنه وسيعي از فعاليتهايي نظير طبيعت‌گردي موضوعات فرهنگي مانند رقص، موسيقي، نمايش، معماري، باستان‌شناسي مسيرهاي تاريخي مثل جاده ابريشم فعاليتهاي اقتصادي سنتي، علايق حرفه‌اي و غيره اطلاق مي‌شود كه توسط گردشگران صورت مي‌گيرد.
7ـ ساير فعاليتها و فرهنگ سنتي روستايي : فرهنگ سنتي، آداب و رسوم قديمي، بازي محلي، رقص و موسيقي، ادبيات محلي جشنها و مراسمهاي مختلف سنتي از ديگر جاذبه‌هاي محيط روستايي براي گردشگران به شمار مي‌رود.
اجزاي برنامه گردشگري
گردشگري فعاليتي چندوجهي است كه برنامه‌ريزي براي آن شامل عناصر نهادي و فيزيكي است، عناصر اوليه گردشگري كه در نظر گرفته مي‌شود عبارت است از :
 
 

اقامتگاهها

 
ساير خدمات و تسهيلات گردشگري
حمل و نقل
ساير زيرساختها
عناصر نهادي

جاذبه‌ها و فعاليتهاي گردشگري شامل جاذبه‌هاي طبيعي، فرهنگي
بازارهاي داخلي و بين‌المللي
استفاده از تسهيلات و جاذبه‌ها توسط ساكنان محلي

 

براساس الگوي بالا ساختار و اجزاي برنامه‌ريزي گردشگري در مناطق روستايي از الگوي فوق پيروي مي‌كند و براساس حفظ و بقاء بافت سنتي، فرهنگ محلي و مشاركت فعالانه مردم محلي انجام مي‌شود.
در توضيح الگوي ارائه شده بايد گفت كه :
ـ جاذبه‌ها و فعاليتهاي گردشگري شامل جاذبه‌هاي طبيعي، فرهنگي و انسان‌ساخت؛
ـ خدمات و تسهيلات اقامتي مانند : هتل، متل، مهمانسرا، اقامتگاه به همراه صبحانه، مهمانپذير، پانسيون، كمپ، پاركهاي كارواني، واحدهاي خودخدمتي و غيره؛
ـ ساير خدمات و تسهيلات مانند خدمات اطلاع‌رساني گردشگري، رستورانها، مراكز هنري و فروشگاههاي خرده‌فروشي، اقلام صنعتي، مبادلات ارزي و بانكي، مركز درماني، خدمات پزشكي. پست و مراكز امنيت دولتي؛
ـ تسهيلات حمل و نقل شامل دسترسي به مناطق گردشگري، راهها، جاده‌ها و مسيرهاي تور؛
ـ ساير زيرساختها مانند تهيه آب، نيروي برق، فاضلاب، مخابرات، ارتباطات و تسهيلات بهداشتي؛
ـ عناصر نهادي شامل استراتژي‌هاي بازاريابي و طرحهاي ترفيعاتي گردشگري، نيروي انساني، برنامه‌هاي ترفيعاتي، قوانين و مقررات مربوط به گردشگري، ساختارهاي دولتي و خصوصي، برنامه‌هاي ايجادانگيزه براي جذب سرمايه‌گذاري بخش عمومي و برنامه‌هاي زيست محيطي، اقتصادي ـ اجتماعي و غيره؛
 

برچسب‌ها:

تاريخ : دو شنبه 1 آبان 1391برچسب:مباني نظري گردشگري روستايي, مباني نظري گردشگري روستايي, مباني نظري گردشگري روستايي, | 11:4 | نويسنده : سعيد داغستاني |

مدیریت جهانگردی، مدیریت جهانگردی،مدیریت جهانگردی، مدیریت جهنگردی

مروري بر سير تحول و تفكرات و تغييرات طرحهاي توسعه و عمران در سطوح ملي و منطقه‌اي
- تحول ايده‌ها و تفكرات كشور در رابطه با توسعه
اقتصاد ايران از سال 1300 به بعد وارد مرحله جديدي گرديد.
استخراج و فروش نفت جاي خاصي در واردات و درآمد حاصله از آن اهميت ويژه‌اي را در بودجه كشور كسب كرد. زير ساختهاي اقتصادي در كشور مورد توجه قرار گرفته و راههاي ارتباطي زياد و راه آهن ساخته شد مدرن گرائي رضاخاني عامل تبليغ و ترويج فرهنگ غربي شده و قدمهايي نيز در راه ايجاد صنايع برداشت با روي كارآمد محمدرضا تغيير و تحولات شروع شده، شدت پذيرفت. برنامه‌هاي عمراني تدوين و به مرحله اجرا گذاشته شدند. برنامه عمراني اول در پي نهضت ملي شدن نفت و خود داري بانك بين‌المللي ترسيم و توسعه از پرداخت وامهاي مقرر، متوقف شده و با كودتاي 28 مرداد 1332 وضع دگرگون شد.
برنامه‌هاي عمران از اين زمان به بعد با تكه برآمد نفت و افزايش ورود سرمايه به ايران اجرا شدند.
توجه زيادي به عمراني و آبادي‌ شهرها شد. و صنايع جديد وارداتي در كنار شهرهاي بزرگ چون تهران مستقر شدند.
اصلاحات ارضي الگوي معيشتي روستاها را بهم ريخت. در پي نفوذ فرهنگ مصرفي و ورود كالاهاي وارداتي به روستا نقدينگي رواج يافت و ساخت اقتصادي روستاها از هم پاشيده شد. الگوي جايگزيني واردات و ايجاد كارخانجات مونتاژ، نياز به كارگر و نيروي انساني را تشديد كرد. عوامل جاذبه و دافعه نيز به مهاجرت روستائيان به سوي شهرها دامن زدند. بخش كشاورزي به تدريج دچار ركورد شده و بخش خدمات در شهرها رشد سريعي به خود گرفت. اقتصاد شهري تهران و شهرهاي بزرگ توان جذب مهاجرين و نيروي انساني جذب شده به سوي آنها را نداشته حاشيه نشيني در شكلهاي شهري، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي پديدار شد. به سوي آنها را نداشته و حاشيه نشيني در شكلهاي شهري، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي پديدار شد. حاشيه نشينان در زاغه‌هاي درون شهري، در اطراف شهرها و در هر جائي كه امكان زندگي را هر چند به صورت پست بدهد، ساكن شده و يك دوگانگي زيستي، اجتماعي و اقتصادي را در شهرها شكل دادند. كمبود و گرانه مسكن نيز كه خود به تشديد روند حاشيه نشيني كمك كرده بود، روز به روز صورت حادتري به خود گرفت.
تمركز گرائي به عنوان الگوي پيشرفت و توسعه، اكثر امكانات و فرصتهاي توسعه را به خود اختصاص داد. پس از چند مشكلات و عوارض سوء تمركزگرائي در قالب مسائل شهري مانند حاشيه نشيني، آلودگي ترافيك و تراكم جمعيتي و ... هم چنين در شكل منطقه‌اي و كشوري به صورت ايجاد عدم تعادل در بسياري زمينه‌ها با گسيختگي در شبكه شهري و جذب تمامي فرصتها و برهم زدن براي رشد و توسعه در سطح كشور نمودار شد. به پيروي از الگوي سرمايه‌داري غربي كه كسب سود حداكثر را طلب مي‌كند، شهرهائي چون تهران به عنوان مطلوبترين مكان براي استقرار صنعت و كسب منافع بي‌شمار به سبب نزديكي و دسترسي به بازار مصرف و بسياري خدمات و امكانات ديگر، انتخاب شدند، به دنبال تمركز اداري و سياسي تمركز صنايع و سرمايه و هم چنين تمركز خدمات و تسهيلات در شكلهاي گوناگون، باعث جذب بيشتر جمعيت گذشته و به همراه رشد جمعيت خود شهر تهران، تراكم زيادي در آن به وجود آمد.
تمركز و تراكم تجاري و بازرگاني عمده و تجمع نقدينگي افراد در اين شهر كه يكي از علل اصلي‌ تراكم جمعيت در شهرهاي بزرگ و بويژه تهران و آشفتگي اقتصادي اين شهر بود. به دنبال خود دهها شغل كاذب، واسطه‌اي و حاشيه‌اي را ايجاد كرده و بر انبوه جمعيت غيرمولد و مصرف كننده شهر افزود. با رشد بي‌رويه شهرنشيني و به دنبال تقاضاهاي بسيار براي مسكن و امكانات زندگي، رشد فيزيكي شهرها نيز بي‌رويه و سريع افزايش يافت. اين امر سبب بروز بسياري از مشكلات و مسائل شد كه از جمله مهاجرت و بيكاري و حاشيه نشيني را مي‌توان نام برد.
با توجه به تضادهاي موجود سيستمهاي برنامه‌ريزي متمركز و اقتصاد آزاد برنامه‌هاي ناحيه‌اي و بخشهاي مختلف اقتصادي در يك واحد سازماني و عمراني و هم چنين تعيين موقعيت قطبهاي جديد توسعه در مناق توسه نيافته مناسب مي‌باشد بديهي است مناطق مختلف جغرافيايي كشور داراي منابع اقتصادي، فني و انساني متفاوت بوده و ميزان توليد و سطح زندگي و وضع فرهنگ و بهداشت افراد آنها با يكديگر تفاوت دارد. پس از شناخت اين تفاوتها، سياستهاي توسعه ملي بايد ميان دو حد رشد نيافتگي و كم رشد موازنه‌اي بوجود آورد.
با تاثيرگذاري تكنولوژي در فعاليتهاي كشاورزي، حمل و نقل، صنعت، انرژي، آموزش و بهداشت، مفهوم برنامه‌ريزي توسعه اقتصادي جامع‌تر و پيچيده‌تر مي‌شود. به گونه‌اي كه علاوه بر برنامه‌هاي توسعه ملي، برنامه‌ريزي در سال 1353 به دنبال تصويب قانون تغيير وزارت آباداني و مسكن به وزارت مسكن و شهرسازي وظيفه طرح جامع سرزمين به اين وزارتخانه محول شد. به منظور تهيه اين طرح مركزي تحت عنوان مركز مطالعات و تحقيقات بهره‌وري از سرزمين با مشاركت وزارت مسكن و شهرسازي و وزارت كشاورزي و منابع طبيعي تشكيل شد. در اواخر همان سال پيرو مشكلاتي كه احتمالاً به دليل تعريف مبهم و وسيعي كه از طرح جامع سرزمين به وجود آمده بود و براساس تصميمات شوراي اقتصادي قرار شد اين مركز به سازمان برنامه و بودجه وابسته شده و تحت نظارت شورائي مركب از وزيران كشور، كشاورزي و منابع طبيعي، صنايع و معادن، نيرو، مسكن و شهرسازي، سازمان برنامه و بودجه، راه و ترابري، اقتصاد و دارائي، بازرگاني، رئيس سازمان محيط زيست، قائم مقائم نخست وزير و رئيس كل بانك مركزي.

 


برچسب‌ها:

تاريخ : دو شنبه 1 آبان 1391برچسب:مروري بر سير تحول و تفكرات و تغييرات طرحهاي توسعه و عمران در سطوح ملي و منطقه‌اي , | 10:45 | نويسنده : سعيد داغستاني |

 

فراخوان مقاله دومین همایش جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان

منبع: دبیرخانه انجمن علمی گردشگری


برچسب‌ها:

تاريخ : دو شنبه 1 آبان 1391برچسب:فراخوان مقاله دومین همایش جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان , | 10:32 | نويسنده : سعيد داغستاني |

اولين همايش ملي فضاهاي عمومي شهري پايدار- چالش ها و فرصت ها

Sustainable Urban Public Spaces Conference

http://www.sups.art.ac.ir/fa/
مهلت ارسال چکيده مقالات تا تاريخ 15 آبان ماه 1391 تمديد شد.
معرفي همايش :
فضاهاي عمومي درشهرها، فضاهايي انسان ساخت و چندعملكردي هستند که فعاليت هاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي را در بر مي گيرند. اهميت فضاهاي عمومي به طورگسترده، عمدتاً ازطريق چشم اندازهاي بهبودكيفيت زندگي، محيط زيست پايدار، زندگي جمعي راحت، تقويت سيماي شهر و سرزندگي شهري ادراك مي گردد. از سوي ديگر در چند دهه اخير، توجه به فضاهاي عمومي شهري در برنامه هاي توسعه شهري از اهميت خاصي برخوردار شده است که دليل اين امر ناشي از تاثير اين فضاها در تقويت وجهه فرهنگي و اجتماعي شهرها و در نتيجه توليد سرمايه هاي اجتماعي است.
هدف از برگزاري اين همايش، پرداختن به ابعاد شهرسازي فضاهاي عمومي شهري پايدار و مبتني بر تحليل فرصت ها و چالش ها در شرايط کنوني کشور و تجربه هاي داخلي است. در اين ارتباط و به منظور ارتقاء دانش شهرسازي و آشنايي بيشتر متخصصان با مسائل جديد شهرسازي و مشارکت و همفکري اساتيد دانشگاهها و مراکز پژوهشي داخلي و نيز ارتباط با مراکز حرفه اي، نهادها و سازمان هاي دست اندرکار مسايل شهري، دراين همايش از مقالات جديد حاصل از پژوهش هاي بديع، عميق و اثربخش در حوزه هاي مباني نظري، روش ها و تجارب استقبال مي شود.
:
محورهاي همايش
- ابعاد کالبدي - فضايی
( مقياس، دسترسي، هنر و زيبايي، فضاهاي خلاق، کاربري زمين، تنوع فعاليت ها، زيرساخت ها و ... )
- ويژگي هاي ادراکي - رفتاري :
( حس مکان، ادراک محيط، هويت و ارزش هاي تاريخي، خاطره ذهني ، الگوهاي رفتاري و ...)
- ابعاد اکولوژيک :
( اقليم، فرم ها و فرايند هاي طبيعي، کيفيت محيط، ايمني، مخاطرات طبيعي، تاب آوري و ... )
- ارزش هاي اجتماعي و فرهنگي :
( امنيت اجتماعي، گروههاي اجتماعي، حيات مدني، مشارکت اجتماعي، مراسم آييني و ... )
- ويژگي هاي اقتصادي :
( ارزشگذاري فضا، گردشگري شهري، اقتصاد ماليه، مالکيت هاي خصوصي و عمومي و ... )
- مديريت و اجرا :
( مدل ها و روش ها، ابزارها، فناوري هاي نوين، مديريت بحران و ... ).

منبع:  دبيرخانه انجمن علمي گردشگری

 


برچسب‌ها:

تاريخ : دو شنبه 1 آبان 1391برچسب:همايش ملي فضاهاي عمومي شهري پايدار- چالش ها و فرصت ها, | 10:29 | نويسنده : سعيد داغستاني |